پنجشنبه، ۶ شهریور ۱۳۹۹

معرفی فیلم “دشمن” (Enemy)؛ روایتی مبهم، کم‌عمق و غیرقابل پیش‌بینی

زهرا اکیما

“دنی ویلنو” یکی از کارگردان‌های شناخته‌شده‌ای است که در دهه اخیر با ساخت فیلم‌های علمی-تخیلی جذاب، نظر بسیاری از مخاطبان را به آثار خود جلب کرده‌است. این کارگردان در سال 2013 و با همکاری جیک جیلنهال فیلمی گیج‌کننده و مبهم به نام “دشمن” ساخت که تا به امروز میان سینمادوستان موردبحث بوده و برخی آن را با آثار دیودی لینچ مقایسه می‌کنند. اما حقیقت این است که فیلم “دشمن” در داستان‌پردازی ضعیف عمل کرده و بیش از حد دست مخاطب را در برداشت شخصی از داستان فیلم باز گذاشته است. با این حال، فیلم “دشمن” به دلیل اجرای زیبا و حرفه‌ای جیلنهال در دو نقش نزدیک به هم، موردتوجه طرفداران قرار گرفته و یکی از دلایل دیده شدن این فیلم به شمار می‌رود. در این مقاله به معرفی فیلم “دشمن” پرداخته‌ایم؛ با پروشات همراه باشید.

نام فیلم: “دشمن” (Enemy)
ژانر: درام، رازآلود
کارگردان: “دنی ویلنو” (Denis Villeneuve)
بازیگران: “جیک جیلنهال”، “ملانی لوران”، “ایزابلا روسلینی”، “سارا گدون”
سال تولید: 2013
امتیاز آی ام دی بی: 6.9/10
امتیاز راتن تومیتوز: 71/100

تریلر فیلم

ساخت یک فیلم مبهم، پیچیده و رازآلود کار ساده‌ای نیست؛ ساختار چنین فیلم‌هایی باید در نهایت حرفه‌ای بودن طراحی شده باشد و طوری روایت شود که مخاطب را بیش از اندازه گیج نکند و همزمان که او را از برخی اطلاعات کلیدی محروم کرده، با دادن سرنخ‌هایی به او، جذابیت دنبال کردن داستان را برایش بیشتر کند. شاید تعداد چنین آثاری کم باشد. در تاریخ سینما کارگردان‌های بزرگی مانند کریستوفر نولان وجود داشته‌اند که حتی غیرخطی‌ترین داستان‌های موجود را به‌نحوی بیان می‌کنند که تماشای کل فیلم را به چالشی بزرگ برای بیننده تبدیل‌ کرده و فقط قدرت حدس و پیش‌بینی پایان داستان را از او می‌گیرند نه توانایی درک کل فیلم را!

در فیلم “دشمن” با یک داستان بسیار مبهم روبرو هستیم که در ابتدا فقط یک فیلم معمایی با فضایی تنگ و تاریک به‌نظر می‌رسد، اما رفته‌رفته و با کند شدن داستان و عدم بیان نکته‌ای که بتوان آن را هدف اصلی فیلم و شخصیت اصلی‌اش دانست، متوجه می‌شویم که با فیلمی سروکار داریم که قصد ندارد جزئیات خاصی را در رابطه با زیر و بم داستانش و فضایی که برایمان ترسیم کرده بیان کند. شاید این خود ما هستیم که می‌توانیم بسته به نوع نگاهمان به روایت داستان و شخصیت‌ها برداشت آزادی از فیلم داشته باشیم.

داستان فیلم درباره استاد دانشگاهی به نام آدام است که زندگی ملالت‌بار و بی‌معنی‌ای دارد؛ او روزها در دانشگاه حاضر شده و مطالب تکراری را برای دانشجویانش بازگو می‌کند. زندگی عاطفی او نیز دچار یک چرخه تکراری و بی‌رنگ و لعاب است که هیچ پیشرفت و تغییری در آن به چشم نمی‌خورد. آدام فردی است که به‌شدت دچار روزمرگی شده و حتی راه بیرون آمدن از آن را نیز فراموش کرده‌است.

زندگی آدام زمانی دستخوش تغییر می‌شود که او به پیشنهاد دوستش فیلمی به نام Where There’s a Will, There’s a Way را تماشا می‌کند و متوجه می‌شود که یکی از بازیگران فرعی این فیلم شباهت ظاهری عجیبی به خود او می‌دهد. بعد از این اتفاق، آدام تصمیم می‌گیرد به دنبال این شخص رفته و با او ملاقات کند. اما آیا این ملاقات نتیجه امیدبخش و مثبتی را در پی خواهد داشت؟

فیلم “دشمن” از آن دسته فیلم‌هایی است که بیشتر از پاسخ دادن به سوالات، به مطرح کردن سوالات بیشتری می‌پردازد و در نهایت هم مخاطبش را با کوهی از مسائل حل‌نشده و معماهای بی‌معنی رها می‌کند. شاید برای برخی تماشای چنین فیلمی جذاب باشد که در این صورت بازهم باید آن را چندین بار دید تا بتوان از نکات ریز و درشتش سردرآورد؛ اما به نظر نمی‌رسد که فیلم “دشمن” برای مخاطبان حرفه‌ای سینما اثری چندان دلچسب و دیدنی باشد. پس تصمیم با خودتان است!