همه چیز درباره بی اشتهایی عصبی یا آنورکسی و راه های درمان آن
آنورکسی عبارت است از کاهش اشتها که طی این بیماری فرد اشتهای خود را از دست داده و تمایلی به غذا خوردن ندارد. عوامل مختلفی میتوانند اشتها را کاهش دهند از شرایط روانی گرفته تا بیماریهای فیزیکی. اگر اشتهای خود را از دست دهید به کاهش وزن یا سو تغذیه دچار میشوید. این مشکل اگر درمان نشود مشکلساز خواهد شد بنابراین باید دلیل کاهش وزن را جویا شد.
چه چیزی باعث کاهش وزن میشود؟
عوامل مختلفی میتواند باعث کاهش وزن شود. در بیشتر موارد پس از حل این عوامل اشتها به حالت قبل بازمیگردد.
باکتری و ویروس
آنورکسی به دلیل عفونتهای باکتریایی، ویروسی، قارچی یا عفونتهای دیگر ایجاد میشود. همچنین عفونت دستگاه تنفسی، ذاتالریه، التهاب معدیرودهای، کولیت، عفونت پوستی یا منژیت میتوانند از عوامل دیگر باشند. پس از درمان اشتهای شما افزایش مییابد.
دلایل روانی
کاهش وزن میتواند به دلایل روانی باشد. بسیاری از بزرگسالان اشتهای خود را از دست میدهند. همچنین در مواقع ناراحتی، افسردگی، غم یا اضطراب اشتها کاهش مییابد. بیحوصلگی و استرس نیز از عوامل دیگر هستند. نارساییهایی چون آنورکسی عصبی نیز میتوانند اشتها را کاهش دهند. فردی که به آنورکسی عصبی مبتلا است برای کاهش وزن به خود گرسنگی میدهد. این افراد از کاهش وزن رنج برده و از افزایش وزن هراس دارند. آنورکسی عصبی موجب سو تغذیه میشود.
شرایط پزشکی
بیماریهای دیگر نیز میتواند اشتها را کاهش دهد، مانند:
- بیماری مزمن کبد
- نارسایی کلیه
- بیماری قلبی
- هپاتیت
- اچ آی وی
- زوال عقل
- کمکاری تیروئید
سرطان هم میتواند وزن را کاهش دهد بخصوص اگر در این نواحی ایجادشده باشد:
- روده
- معده
- تخمدان
- پانکراس
همچنین در سه ماه اول بارداری وزن کاهش مییابد.
داروها
برخی از داروها و مواد مخدر اشتها را کاهش میدهند. مواد مخدری مانند کوکائین، هروئین و آمفتامین. داروهایی که وزن را کاهش میدهند عبارتاند از:
- برخی از آنتیبیوتیکها
- کدئین
- مورفین
- داروهای شیمیدرمانی
چه زمانی به دنبال درمان اضطراری باشیم
در صورت کاهش وزن بیدلیل به پزشک مراجعه کنید. اگر کاهش وزن شما درنتیجه افسردگی، الکل یا مشکلات تغذیه مانند آنورکسی عصبی یا پرخوری عصبی به وجود آمده سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
کاهش اشتها چگونه درمان میشود؟
درمان کاهش اشتها به دلایل ایجادان بستگی دارد. اگر دلیل ایجاد آن عفونت باکتریایی یا ویروسی است به داروی مخصوص درمان آنورکسی نیاز ندارید زیرا با درمان مشکل اصلی آنورکسی درمان میشود.
درمان خانگی
اگر آنورکسی درنتیجه بیماریهایی مانند سرطان یا بیماری مزمن ایجاد شود بهسختی میتوان وزن را افزایش داد. اما غذا خوردن با خانواده و دوستان، پختن غذاهای موردعلاقه یا غذا خوردن در رستوران میتواند وزن را افزایش دهد. همچنین ورزشهای سبک انجام دهید، روزانه غذای زیاد بخورید و بین غذاها میان وعده را فراموش نکنید.
گاهی اوقات هم میتواند روزانه چندین وعده غذای کمحجم بخورید. برای دریافت مواد مغذی کافی باید غذاهای پرکالری و سرشار از پروتئین مصرف نمایید. همچنین نوشیدنیهای پروتئین دار را فراموش نکنید. بهتر است از غذا و نوشیدنیهای خود یک لیست داشته باشید. بنابراین پزشک میتواند مواد مغذی دریافتی شما را بررسی کرده و میزان بیاشتهاییتان را مشخص کند.
درمان پزشکی
در مراجعه به پزشک علائم شما پرسیده میشود. سپس قد و وزنتان محاسبه شده تا میزان کاهش وزن مشخص شود. همچنین درباره سابقه بیماریها، داروهای مصرفی و رژیم غذایی از شما سؤال میشود. برای پاسخ به این سؤالات خود را آماده کنید:
- چه زمانی علائم آغاز شد
- بیاشتهایی معمولی است یا شدید
- میزان کاهش وزن چقدر است
- آیا کاهش وزن دلیل دارد
- آیا علائم دیگری دارید
همچنین برای مشخص کردن دلیل بیاشتهایی باید آزمایشاتی را انجام دهید:
- سونوگرافی شکم
- آزمایش خون کامل
- آزمایش کبد، تیروئید و کلیه (برای این آزمایشات نمونه خون کافی است)
- بررسی مری، معده و روده کوچک با اشعه ایکس
- سیتیاسکن سر، قفسه سینه، شکم یا لگن
گاهی اوقات آزمایش بارداری یا اچ آی وی نیز انجام میشود. همچنین برای اطمینان از عدم استعمال ماده مخدر آزمایش ادرار هم انجام میشود. اگر کاهش اشتها به سو تغذیه منجر شده ممکن است طی روند درمان مکملهای تغذیه دریافت کنید. همچنین ممکن است برای افزایش اشتها داروی خوراکی تجویز شود.
اگر بیاشتهایی درنتیجه بیاشتهایی عصبی، افسردگی یا مصرف مواد مخدر ایجادشده باید به روانپزشک مراجعه کنید. درصورتیکه کاهش وزن به دلیل مصرف برخی از داروهاست پزشک مربوطه داروهای شما را تغییر خواهد داد. هرگز بدون مشورت با پزشک داروهای خود را تغییر ندهید.
اگر کاهش اشتها درمان نشود چه اتفاقی میافتد؟
اگر کاهش اشتها کوتاهمدت باشد، پس از مدتی و بدون عوارض جانبی از بین میرود. اما اگر به دلیل بیماری ایجادشده باشد تا زمان درمان ان بیماری متوقف نمیشود و ممکن است بدتر شود. درصورتیکه بیاشتهایی درمان نشود میتواند علائم شدیدتری داشته باشد، مانند:
- خستگی شدید
- کاهش وزن
- ضربان قلب تند
- تب
- تحریکپذیری
- احساس بیماری و ضعف
اگر کاهش اشتها ادامهدار باشد و به سو تغذیه یا کمبود ویتامین و الکترولیت دچار شوید سلامتیتان به خطر میافتد. بنابراین اگر به آنورکسی دچار شدهاید که پس از درمان بیماری از بین نرفت و بیش از چند هفته طول کشید، باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
دیدگاهها