10 غذای برتر گرجستانی
زمانی که به تفلیس برسید نهتنها پاسپورت شما را مهر میزنند بلکه یک بطری شراب هم به دستتان میدهند. این کار نوعی خوشامدگویی محسوب میشود. گرجستان کشوری در میان آسیا و اروپا است که مهمانان سرزده را “هدایایی از جانب خداوند” میدانند. در این کشور مراسم سنتی شام برگزار میشود که سوپراس نامیده میشود و ممکن است تا روزها ادامه داشته باشد. مطمئن باشید در کنار سفره رنگارنگ گرجستانی زمان را از یاد میبرید.
غذای گرجی
آشپزی گرجی باعث میشود که توجه گردشگران بسیاری به این کشور جلب شوند. پیشغذاهای گرجی آشپزی شرقی و غربی را باهم ادغام میکند: بشقابهای بزرگ سوپ که خینکالی (khinkali) نامیده میشود، و نانهای تنوری و پفکرده که از نانهای هندی چیزی کم ندارند.
ازآنجاییکه گرجستان در مسیر شرق و غرب و در جاده ابریشم قرار دارد، توانسته از بهترین جنبههای آشپزی یونان، مغول، ترکیه و اعراب، استفاده کند. بنابراین زمانی که الکساندر پاشکین اینگونه گفت: “هر غذای گرجی یک شعر است”، منظورش تنها مزه و ظاهر غذا نبود بلکه ادغام فرهنگهای مختلف در یک غذا بود. بااینحال آشپزی گرجی اصالت خود را حفظ کرده. باوجوداینکه پخت گوشت گوساله در گرجستان همانند ایران است اما بهجای استفاده از آلو و زردآلو، آنها از آب انار و میوههای ترش استفاده میکنند. یا سالاد گوجه که ممکن است در ظاهر همانند سالادهای مدیترانهای باشد، از روغن گردو یا آفتابگردان استفاده میکند.
در حقیقت گردو در آشپزی گرجستانی سهم بسزایی دارد. به همان اندازه که فرانسویها از کره استفاده میکنند، گرجیها گردو را بهصورت پودر شده در خوراک مرغ و سالاد و یا سس و سوپ، استفاده میکنند. یا اینکه گردوی خردشده را با عسل مخلوط نموده و دسری خوشمزه به نام gozinaki را آماده میکنند. یکی از دلایل محبوبیت غذاهای گرجی، بخصوص در عصر حاضر و باوجود غذاهای آماده، این است که گرجیها درباره تازگی مواد اولیه وسواس زیادی به خرج میدهند. برای مثال، در استانهای آدجارا، گوریا و سامگرلو، خمیر سیر و فلفل (آدجیکا) دهانتان را میسوزاند. هرچه به سمت شرق بروید از تندی مزه غذاها کاسته میشود، برای مثال گوشتهای سرخشده (Kakheti) مزه متعادلتری دارند.
علاوه بر اینها، در گرجستان غذاهایی وجود دارد که بدون امتحان کردن آنها نباید گرجستان را ترک کنید. در اینجا به برخی از آنها میپردازیم.
خاچاپوری آجارولی (Khachapuri)
یک غذای مغذی حاوی لبنیات و کربوهیدرات، نان و کره و عسل که هرکسی را به هوس میاندازد. زمانی که این غذای خوشمزه را در مقابلتان قرار دادند باید مواد آن را ترکیب کنید تا رگههای سفید و نارنجی در مقابلتان قرار بگیرند و آن را نوش جان کنید. در آدجارا خاچاپوری را به این صورت سرو میکنند: نانهای پر از پنیر که به صورت داغ فروخته میشوند. اگرچه در استانهای مختلف انواع مختلف خاچاپوری گوشت، سبزیجات و حبوبات سرو میشود اما خاچاپوری آجارولی با طعم بینظیرش به غذای ملی گرجستان تبدیل شده است.
چورچخالا (Churchkhela)
چورچخالا یکی از بهترین غذاهای گرجی است که بهصورت رشتههای رنگارنگ و یکپارچه بر سردر مغازهها دیده میشود و توریستها آن را با سوسیس اشتباه میگیرند. تهیه چورچخالا به صبر و زمان نیاز دارد: آب انگور (که از برداشت شراب باقیمانده) را بر روی رشتههای گردو میریزند. لایه بیرونی باید کاملاً خشک و چسبناک شود و گردو (یا بادام) داخلی را بپوشاند. این خوراکی سرشار از قند و پروتئین برای ارتش گرجستان فرستاده میشد تا نیاز غذایی آنها را تأمین کند. امروزه بیشتر چورچخالا را با دسر و قهوه سرو میکنند.
خینکالی (Khinkali)
معمولاً گرجستانیها خینکالی را بر اساس تعداد لایههایش قضاوت میکنند، اگر کمتر از 20 لایه داشته باشد آن را خینکالی خوبی نمیدانند. اما زمانی که این غذا بر روی سفره بیاید مطمئناً هیچکس به فکر شمردن تعداد لایهها نیست. خوردن خینکالی بهدقت و سرعت نیاز دارد. در ابتدا باید به یاد داشته باشید که این غذا را با دست میخورند. تنها کافی است که خینکالی را بردارید، گاز بزنید و محتویات داخلش را نوش جان کنید.
تاریخدانان معتقدند که خینکالی به دلیل شباهت زیاد با مانتی آسیای میانه، اولین بار توسط تارتارها، که در قرن سیزده بر گرجستان و ارمنستان امروزی حکم رانی میکردند، به آن جا آورده شد. امروزه بهترین خینکالی ها در روستایی به نام پاسانوری (Pasanauri) که در 50 مایلی شمال تفلیس قرار دارد، پخته میشود و در اطراف آن روستا گیاهان دارویی فراوانی مانند مرزه دیده میشود. همچنین برای خوردن خینکلی در تفلیس میتوانید به محله ساخلی بروید.
آجاپصندلی (Ajapsandali)
از میان راتاتوت هایی که در سراسر اروپا و خاورمیانه سرو میشود، آجاپصندلی گرجستان را میتوان یکی از بهترینها دانست که با خمیر آدجیکا تهیه میشود و مزه تندی دارد. اگرچه همتای مدیترانهای این غذا بیشتر از سبزیجات استفاده میکند اما در گرجستان از بادمجان، فلفل دلمه ترد، گوجهفرنگی و گشنیز، استفاده میکنند. بااینکه این غذا در اواخر تابستان و با رسیدن بادمجان و گوجهفرنگی تهیه میشود اما خواص مفید آن برای سلامت گلو، آن را به یک غذای مفید زمستانی هم تبدیل میکند.
لوبیو (Lobio)
لوبیو غذایی بین لوبیا پخته و سوپ است که در آن علاوه بر لوبیای نیمپز از پیاز خردشده، گشنیز، سرکه، گل خشک و فلفل هم استفاده میکنند، که البته این مواد کمی پیش از سرو کردن اضافه میشوند. لوبیو را به همراه نوعی نان ذرت به نام mchadi سرو میکنند که همانند نان ذرتهای دیگر ترد، سفیدرنگ و بدون قند است. تهیه این نان تنها به سه نوع ماده نیاز دارد (آرد ذرت، نمک و آب) بنابراین هرکسی میتواند در عرض یک ساعت آن را آماده کند.
متسوادی (Mtsvadi)
در گرجستان به کباب گوشت متسودای میگویند. در قسمتهای مختلف گرجستان گوشت را به شکلهای مختلف کباب میکنند اما برخلاف ترکها یا ارامنه از مواد دیگر استفاده نمیکنند و تنها گوشت را نمک میزنند. آنها گوشت گاو یا بره را خرد کرده و به سیخ میزنند، گاهی به همراه گوشت سبزیجات نیز کباب میکنند. اما مطمئن باشید این کباب بیمزه نیست، مخصوصاً زمانی که به همراه تکمالی (tkemali)، ادویهای که گرجیها با هر غذایی استفاده میکنند، سرو شود.
لواشک (Tklapi)
در گرجستان میتوانید لواشکهای رنگارنگ و با طعمهای مختلف، از ترش و شیرین، را ببینید که با دست تهیه میشوند. آنها در سوپ و کباب از لواشکهای ترش استفاده میکنند. اگر میخواهید لواشکهای دستی را امتحان کنید میتوانید به روستاهای گرجستان بروید.
خارچو (Kharcho)
خارچو یکی از غذاهای بسیار خوب گرجستان است که آنقدر موردتوجه قرار گرفته که حتی روسیها نیز آن را تهیه میکنند. این غذای خوشطعم و خوشرنگ از سیرمعطر، ادویه گرجستانی و گشنیز تهیه میشود، همچنین گوشت یا مرغ را ادویه زده و در سس گردو قرار میدهند، سپس شکم آن را با لواشک ترش پر میکنند. پسازآنکه مرغ یا گوشت خوب پخته شد و از استخوان جدا شد، آن را در ظرف قرار داده و با نان سرو میکنند.
پخالی (Pkhali)
در کشوری که گوشت به مناسبتهای خاص اختصاص داده میشد تعجبی ندارد که غذاهای گیاهی از تنوع خاصی بهره داشته باشد. پخالی که نوعی سالاد سبزیجات است از سبزیجات مختلف (مخصوصاً چغندر، هویج و اسفناج) تهیه شده و با نان سرو میشود. تنها کافی است سبزیجات موردنظر خود را بپزید، آبکشی کنید و کمی آبلیمو، سیر خردشده، کمی گشنیز و گردو، اضافه کنید. آشپزهای گرجی معمولاً انواع مختلف پخالی را تهیه نموده و آن را با دانههای انار تزئین میکنند.
لوبیانی (Lobiani)
لوبیانی یک غذای خوشمزه است که با کمتر از یک دلار میتوان آن را خریداری نمود و برعکس ظاهر آن که شبیه نان ساده است، طعم خوشمزهای دارد. در داخل این نان از لوبیا و مواد دیگر استفاده شده است. میتوانید آن را در پیکنیکها و گردشهای خود بهراحتی سرو کنید.
دیدگاهها