آیا آمبولی ریه قابل‌تشخیص است؟
گاهی لخته‌های خون بی‌دلیل و بدون جراحت ایجاد می‌شوند. در این مواقع، خطراتی مانند ورود لخته‌ی خون به ریه و آمبولی ریه، زندگی بیمار را تهدید می‌کند. آزمایش دی دایمر در شناسایی این شرایط و تشخیص اختلالات انعقاد خون موثر است. درصورتی‌که علائمی مانند کبودی لب‌ها و ناخن‌ها، تنگی نفس، درد پشت و سرفه‌ی خونی داشته باشید، پزشک برای شما آزمایش دی دایمر را تجویز می‌کند. برای آشنایی بیشتر با تست D-dimer و نحوه‌ی انجام آن در منزل، در ادامه‌ی مطلب همراه ما باشید.
آزمایش D-dimer چیست و چرا تجویز می‌شود؟
D-dimer یک قطعه‌ی پروتئینی است که هنگام شکستن لخته‌های خون در بدن تولید شده و وارد جریان خون می‌شود. این پروتئین در حالت عادی، در جریان خون پیدا نمی‌شود. تنها زمانی می‌توان این پروتئین را در خون پیدا کرد که بدن در تلاش برای حل کردن یک لخته‌ی خون است. درصورتی‌که مشکوک به مشکلات انعقاد خون یا وجود لخته در جریان خون باشید، پزشک آزمایش دی دایمر را تجویز می‌کند تا از میزان این پروتئین‌ها در بدن شما مطمئن شود. برخی بیماری‌ها و مشکلاتی که به انجام این آزمایش نیاز دارند، عبارت‌اند از:
- آمبولی ریه (PE): این مشکل زمانی رخ می‌دهد که یک لخته‌ی خون به دیواره‌ی رگ‌های ریه چسبیده و مانع از ورود خون و اکسیژن به ریه می‌شود. این اختلال، مشکلات ریوی و کاهش اکسیژن خون را به دنبال دارد. آمبولی ریه یا PE یک بیماری جدی و حتی کشنده است.
- ترومبوز ورید عمقی (DVT): این اختلال زمانی رخ می‌دهد که لخته‌ی خون وارد یکی از وریدهای عمقی شود. وریدهای عمقی رگ‌هایی هستند که در سطح پوست قرار نداشته و داخل بدن هستند. ورود لخته‌ی خون ممکن است به آسیب‌دیدن دریچه‌ی ورید یا حتی بروز آمبولی ریه منجر شود.
- انعقاد منتشر داخل عروقی (DIC): این اختلال از انعقاد درست خون در عروق جلوگیری کرده و مشکلات جدی در جریان خون ایجاد می‌کند.
درصورتی‌که علائم یکی از بیماری‌های فوق را داشته باشید، آزمایش دی دایمر به‌صورت اورژانسی برای شما تجویز می‌شود. این بیماری‌ها علائم مشخصی ندارند و همان‌ها هم ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند؛ اما برخی موارد ابتدایی و کلی آن‌ها از این قرار است:
علائم ترومبوز ورید عمقی
- درد در یک پا (این درد یا گزگز به‌ندرت در هر دو پا دیده می‌شود.)
- ورم کردن یک پا (معمولا هر دو پا ورم نمی‌کنند.)
- پوست در نواحی مرکز درد گرم، قرمز یا تیره می‌شود.
- رگ‌ها ورم کرده، از روی پوست معلوم می‌شوند و هنگام لمس آن‌ها احساس درد و ناراحتی می‌کنید.
علائم آمبولی ریه
- تنگی نفس
- درد در قفسه‌ی سینه (به‌ویژه هنگام نفس کشیدن)
- احساس اضطراب
- احساس سرگیجه
- ضربان قلب نامنظم
- تپش قلب
- سرفه (اغلب سرفه به همراه خلط خونی است.)
- تعریق بیش از حد
شرایط انجام آزمایش D-dimer
انجام این آزمایش شرایط خاصی ندارد و نیازی به ناشتا بودن نیست. فقط کافی است پزشک خود را در جریان داروهای مصرفی‌تان قرار دهید. نمونه خون لازم برای انجام این آزمایش با استفاده از یک سرنگ از شما گرفته می‌شود.
تفسیر آزمایش D-dimer
میزان نرمال D-Dimer در خون (بسته به نحوه‌ی ارائه‌ی آزمایشگاه) ۵۰۰ یا ۰.۵ است. پزشک در صورت مشاهده‌ی عددی بزرگ‌تر از آن، نتیجه‌ی آزمایش دی دایمر را مثبت اعلام می‌کند. نتیجه‌ی مثبت نشانه‌ی وجود بالای پروتئین دی دایمر و در نتیجه احتمال وجود لخته‌ی خون در بدن است. نتایج به‌دست‌آمده از آزمایش دی دایمر چندان دقیق نیست. شرایطی مانند بارداری، سرطان، بیماری‌های خودایمنی، عفونت، آسیب فیزیکی و مواردی از این قبیل ممکن است روی نتایج تاثیر بگذارند.
نشانه‌های اصلی D-dimer بالا
میزان بالای پروتئین D-Dimer در آزمایش دی دایمر، نشان‌دهنده‌ی وجود لخته در خون است. نتیجه‌ی این آزمایش دلیل لخته‌شدن خون را بیان نمی‌کند؛ اما لخته‌شدن خون می‌تواند ناشی از دلایل زیر باشد:
- آمبولی ریه
- ترومبوز ورید عمقی
- بارداری
- سرطان
- حمله‌ی قلبی
- عفونت
- نارسایی کلیه و کبد
نشانه‌های D-Dimer پایین
مقادیر پایین در آزمایش دی دایمر، نشانه‌ی سلامت فرد است. درصورتی‌که میزان پروتئین دی دایمر در بدن پایین باشد، لخته‌ی خون در بدن فرد وجود نداشته و آزمایش دی دایمر منفی اعلام می‌شود.
تست‌های مرتبط با آزمایش D-Dimer
آزمایش دی دایمر نتایج دقیقی ندارد و تنها با اکتفا بر این آزمایش نمی‌توان بیماری فرد را تشخیص داد؛ به همین دلیل این آزمایش را به‌عنوان تست مکمل یا تنها برای تشخیص وجود خطر لخته‌ی خون تجویز می‌کنند. اگر نتایج آزمایش شما نرمال نباشد، پزشک یک سری تست مکمل تجویز می‌کند. یکی از این آزمایش‌ها، سونوگرافی داپلر است که با استفاده از امواج صوتی، نقشه‌ی رگ‌های شما را نشان می‌دهد. سه آزمایش دیگری که به‌صورت آزمایش‌های مکمل آزمایش دی دایمر تجویز می‌شوند، آزمایش‌های PT، PTT و Fibrinogen هستند.
آزمایش PT
آزمایش PT چیست؟ این آزمایش مدت‌زمان لخته‌شدن پلاسما را اندازه‌گیری می‌کند.
آزمایش PTT
در این آزمایش، عملکرد فاکتورهای انعقاد خون بررسی می‌شود.
آزمایش Fibrinogen
در آزمایش Fibrinogen، عملکرد فیبروژن بررسی می‌شود. از این آزمایش برای تشخیص اختلالات انعقاد خون کمک می‌گیرند.
هومکا و تشخیص مشکلات مربوط به آمبولی ریه
آمبولی ریه و مشکلات مربوط به وجود لخته در خون ممکن است به مرگ فرد منجر شود. اگر در معرض خطر یا مشکوک به وجود لخته در خون هستید، باید سریعا برای انجام آزمایش‌های لازم اقدام کنید. اگر به هر دلیلی مانند بارداری، کهولت سن یا مشغله‌ی زیاد، فرصت مراجعه به آزمایشگاه را ندارید، می‌توانید از خدمات سامانه‌ی پزشکی و آزمایش درب منزل هومکا استفاده کنید.
سامانه هومکا استان تهران و شهرهای کرج، شیراز، اصفهان، مشهد، تبریز، رشت، اهواز و قزوین را تحت پوشش قرار می‌دهد. اگر ساکن یکی از این شهر‌ها هستید، می‌توانید برای ثبت رایگان درخواست خود به منظور چکاپ کامل بدن یا سایر آزمایشات خون و ادرار تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی، با شماره‌تلفن ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا به وب‌سایت www.homeca.ir مراجعه کنید. پس از ثبت درخواست، مشاوران هومکا با شما تماس گرفته و هماهنگی‌های لازم را انجام می‌دهند. هومکا از زمان نمونه‌گیری تا تفسیر نتایج آزمایش، همراه شما خواهد بود. تمامی مراحل کار در منزل یا به‌صورت آنلاین انجام می‌شود و در هیچ مرحله‌ای، نیاز به مراجعه به آزمایشگاه وجود ندارد.
دیدگاه‌ها