فیلمهای “پدرو آلمودووار” (Pedro Almodóvar) به ترتیب رتبه بندی که باید تماشا کنید
فلسفه فیلمسازی “پدرو آلمودووار” درجات مختلفی دارد، اما همه آنها بر اساس سلیقه هستند. در فیلمهای او شخصیتها نه از طریق ذهن بلکه از طریق انگشتان، چشمها و دندانها با یکدیگر ارتباط برقرار میکند. دندانهای شیری چیزی بیشتر از یک مسئله بهداشتی هستند. آنها داستان یک شخصیت را تعریف میکنند که در بین طیف گستردهای از دیگر شخصیتها و علایق شخصی و سلایق مختلف قرار گرفته. طرح رنگ روشن میزانسن آلمودووار مشکلات را چند برابر میکند. به همین ترتیب میتوان گفت نقش “کارمن مائورا” در فیلم “ماتادور” به نحوی خلاصهای از تمام آثار “پدرو آلمودووار” و شخصیتهایی که فیلمهای او را میسازند، است. در اینجا میخواهیم فیلمهای “پدرو آلمودووار” را به ترتیب رتبه بندی معرفی کنیم. با پروشات همراه باشید.
22. خیلی هیجان زدهام – I’m So Excited! – (2013)
این فیلم کمدی به راحتی در کل زمان اجرای سریع فیلم در حالت پرواز باقی میماند. این فیلم به طور عمد تلاش میکند که بی اهمیت باشد و به شوخیهای نه چندان سطح بالا درباره مسائل مختلف و سطحی و موسیقیهایی که محتوای مناسبی ندارد، میپردازد. این کاستیها تا حدی به دلیل جذابیت فیلم برطرف میشود. مخصوصاً وقتی ما درک میکنیم که بازیگرانی مثل “خاویر کامارا” (Javier Cámara) و “کارلوس آرسس” (Carlos Areces) کاملاً از نقششان به عنوان خدمه پرواز لذت میبردند. با این حال این فیلمهای عادی و لذتهای ناچیز در کنار بهترین فیلمهای “پدرو آلمودووار” جایی که در آنها اصلاً هجویات نداریم، به عنوان یک سرگرمی در نظر گرفته میشود.
همچنین بخوانید: بهترین فیلمهای گرجستانی تمام دوران که باید تماشا کنید و لذت ببرید
21. جولیتا – Julieta – (2016)
احتمالاً این فیلم یکی از معمولترین و متداولترین کارهای آلمودووار است. جولیتا پیوسته خاطراتش را با عباراتی واضح یادآوری میکند. انسانی با تضادهای درونی که زندگیاش در غم و اندوه فرزند گذشته. این فیلم طراحی و تولید بی هیجانی دارد. و صرفاً به مسائل و بصری و اتفاقات قابل پیش بینی رضایت میدهد. و میتوان از آن به عنوان یک نمونه تبلیغی برای سبک کارگردانی آلمودووار نام برد. فیلمنامه بدون تخیل هم نمیتواند کمکی به این فیلم کند.
آلمودووار به جای پیکربندی مجدد حافظه جولیتا از طریق انفجارهای عاطفی یا آشکار سازی تمایلات از ملودرام استفاده میکند و در بخشهایی از فیلم ما جولیتا را داریم که خاطراتش را در زمان حال تعریف میکند. در حرفهای که شخصیتها غالباً در آن به روشی مبتکرانه تعریف میشوند، متاسفانه “جولیتا” در واقع قدمی سختگیرانه به سمت از خود راضی بودن است.
20. مگر من چه کردهام؟ – What Have I Done to Deserve This؟ – (1984)
این فیلم در تئوری بهتر است تا عمل. درست بر خلاف کارهای قبلی آلمودووار، این فیلم یک درام آرام ولی پر جمعیتتر با بازی “کارمن مائورا” در نقش گلوریاست. گلوریا زنی خانه دار است و شوهر و فرزندانش برای او احترام کافی قائل نیستند. سبک کارگردانی آلمودووار در شخصیت مادر شوهر گلوریا، زنی که کاپ کیک جمع میکند، نمایان میشود. حضور تسکین دهندهاش در خانوادهای پدر سالار، مخاطب را یاد شخصیت فیلم “ارباب خانه” (Master of the House) از “کارل تئودور درایر” (Carl Theodor Dreyer) میاندازد. اما بعد از چند قضیه مثل اینکه تنها شاهد قتل یک مارمولک هستید و یا قرار است “کمی سادیسم” به داستان اضافه شود.
19. آغوشهای گسسته – Broken Embraces – (2009)
بعد از موفقیت فیلمهای “با او حرف بزن” و “بازگشت” آلمودووار یک اثر کاملاً انعکاسی را انتخاب کرد. (“آغوشهای گسسته” طولانیترین فیلم پدرو آلمودووار است و ۱۲۷ دقیقه زمان دارد.) این فیلم در طول زمان اجرایش توسط خاطرات متئو هدایت میشود. فیلمسازی نابینا که با همکاری همکار جدید و خلاقش قسمتهای فیلمی را میسازند که به جزئیات داستانهای عشقی گذشته میپردازد.
“آغوشهای گسسته” ذاتاً فیلم سنگینی است و میتوان گفت به نوعی یکی از گستردهترین آثار آلمودووار در راستای تجدیدنظرطلبی است. اما روند روایی به شدت گستردهای دارد. تاکید قاطعانه اما نه چندان عمیق فیلم بر روی سختیهای زندگی یک هنرمند که داستان تعداد خیلی زیادی از قسمتهای این فیلم را شامل میشود، فضای عاطفی لازم برای شکوفا شدن را به فیلم میدهد.
18. کیکا – Kika – (1993)
اگر این کارگردان میخواست مخاطبانش را سورپرایز یا متعجب کند، باید روش جدیدی انتخاب میکرد. روشی که سبک کاری او را داشته باشد اما وابسته به کارهای گذشتهاش نباشد. اولین تلاش آلمودووار در این زمینه “کیکا” بود. فیلمی کاملاً پست مدرن با الهام از سبک کلاسیک هالیوود که با سبک آلمودووار ترکیب شده. این فیلم حول محور تجاوز جنسی است و موسیقی “برنارد هرمن” در سراسر این فیلم پر از افراط و تفریط حضور دارد.
همچنین بخوانید: بهترین فیلمهای سیاه و سفید سال 2021 بر اساس امتیاز راتن تومیتوز
17. کفش پاشنه بلند – High Heels – (1991)
این فیلم هم مانند فیلم “صحنه های داخلی” (Interiors) از “وودی آلن” (Woody Allen) در تجلیل از فیلمهای “اینگمار برگمان” (Ingmar Bergman) (مخصوصاً “سونات پاییزی” (Autumn Sonata) که در فیلم مستقیماً به آن اشاره میشود) ساخته شده. ومستقیم و محترمانه به این فیلم ساز سوئدی اشاره میکند. این فیلم با فلش بک به زندگی شخصیت اصلی در طول دهه ۱۹۷۰ شروع میشود که او در طول این زمان در مکزیک و مادرید زندگی میکرده. اما تنشهای بالقوه اجتماعی سیاسی این فیلم به سرعت به ملودرامی از رابطه یک مادر و دختر تبدیل میشود. در حالی که تمایل به قتل تقریباً در تمام فیلمهای “پدرو آلمودووار” دیده میشود، اما در این فیلم مشخص انگار به زور به یک سوم پایانی فیلم اضافه شده و بیشتر بر پایه علاقه و احساسات است تا انزجار.
16. گل اسرار من – The Flower of My Secret – (1995)
در حالی که “کیکا” مجموعهای از ترکیب بندیها و موضوعات تابو را با افراط و تفریط به تصویر میکشد،”گل اسرار من” زندگی یک شخصیت آرام تر به نام “لئو” را به نمایش میگذارد. لئو که خود نویسنده محبوب داستانهای عاشقانه است، در زندگی شخصیاش به مشکل برخورده. زندگی او پر از عاشقان ناراضی و مردهای ناشایست است. این فیلم از آرامترین فیلمهای “پدرو آلمودووار” است که نارضایتی لئو از زندگی عاشقانهاش را در تضاد با تمایلش برای در آغوش گرفتن و تماس داشتن با دیگران نشان میدهد. اما هدف اصلی آن نقد جامعه ادبی و هنر است که چقدر از فضای اجتماعی و فرهنگی دور شده. این فیلم ترکیب احساسات شخصی فرد و افراط او را بی پرده به تصویر میکشد.
15. هزارتوی شور – Labyrinth of Passion – (1982)
آلمودووار این فیلم را عامیانهترین فیلم خودش نامیده و فهمیدن علتش هم راحت است. داستان حول زندگی یک ستاره پاپ هوسباز به نام “سیلیسیا روت” میچرخد اما این فقط یک قسمت داستان است. از طرفی دیگر پسر دگرباش امپراطور خاورمیانه را داریم و سمت دیگر داستان “آنتونیو باندراس” به تصویر کشیده میشود که یک تروریست رانتی است. آلمودووار در بخشهایی از فیلم خودش با گریم”زیگی استارداست” به عنوان عضوی از گروه موسیقی پانک به نوازندگی “مک نامارا” حضور دارد و به زبان انگلیسی آهنگ میخواند. جابه جایی فیلم بین این سه خط اصلی داستان، صرفاً برای مبهم سازی عمدی هر داستان انجام نمیشود، بلکه هدفش نشان دادن دیدگاه همواره در حال تغییر جامعه اسپانیا به مسائل جنسی بعد از جنبش ضد فرهنگیشان در سال ۱۹۷۵ بود.
14. درد و شکوه – Pain and Glory – (2019)
فیلم درباره هنرمندی است که دارد پیر میشود و تلاش میکند تمایل و انگیزهاش را برای خلق آثار جدید دوباره به دست بیاورد. “درد و شکوه” اثری عمیقاً شخصی در حرفه آلمودووار است. ممکن است که اسم شخصیت این فیلم “سالوادور مالو” باشد ولی کارگردانی دگرباش با موهایی درهم کشیده، ریش سفید و یقه اسکی سفید، در واقع خود آلمودووار است. اما یکی از تفاوتهایشان این است که سالوادور فیلمسازی را متوقف کرد در حالی که آلمودووار با یک روند نسبتاً ثابت به فیلمسازی ادامه داد.
این فیلم اعترافی بی معنی از سوی یک نویسنده اسپانیایی است که بیش از یک دهه است هر فیلمی که میسازد با بدترین و افتضاحترین آثار گذشتهاش هم غیر قابل مقایسه است. فیلمهای جدید او فقط گهگاه ریتمی خنده دار و کمدی دارند. با این حال هرچقدر هم که آلمودووار از سبک اصول گرایانه اش کوتاه آمده باشد، توانایی او برای ساختن صحنههای احساسی و دردناک بین مردانی که در گیر و دار عشق هستند همیشه قوی است.
همچنین بخوانید: فیلمهای مشابه آواز قو که باید تماشا کنید و لذت ببرید
13. پوستی که در آن زندگی میکنیم – The Skin I Live In – (2011)
با توجه به اینکه این فیلم حول محور تجاوز و ارزیابی بیهوده آن از هویت جنسی افراد است، به راحتی میتوان نقد زیادی برایش متصور شد. با این حال برای طرح چنین ادعایی باید تجدید نظر سیاسی آلمودووار را کاملاً نادیده گرفت. این تجدید نظر در بعد از دیدن فیلم”چشمان بدون چهره” (Eyes Without a Face) از “جورج فرانژو” (Georges Franju) به وجود آمد که در آن به همدستی فرانسه در هولوکاست اشاره میکند.
آلمودووار از چارچوب کار فرانژو استفاده میکند و اتهامی قابل مقایسه با اتهام او به فرانسه را در رابطه با رفتارهای جنسی ایدئولوژیک ارائه میدهد. در حالی که همزمان معتقد است که آزادی جنسی صرفاً هدفی سیاسی را دنبال میکند و مورد حمایت مردانی روانپریش است این فیلم یکی از فیلمهای “پدرو آلمودووار” است که حتما باید تماشا کنید.
12. پپی، لوسی، بوم – Pepi, Luci, Bom – (1980)
یکی از مشخصههای اصلی فیلمهای “پدرو آلمودووار”، عدم تمایل به سلطنت دیکتاتوری و تفرقه آمیز است و او استدلالات بارز خود را در این فیلم به وضوح نشان میدهد. سوپرمن، ماری جوانا و تجاوز جنسی نکات برجسته صحنه آغازین فیلم هستند. این فیلم هر نوع گرایش فرهنگی را، خواه طماع باشد، خواه مصرف گرا، و یا هوس بازَ، همه و همه را به عنوان مضامینی پوچ گرایانه مطرح میکند که انسانهای آزاده نباید درگیر آنها شوند.
آلمودووار دلسوز شخصیتهای مبارز فیلمش است. ویژگی که غالباً در فیلمهای او دیده نمیشود. در اواخر فیلم وقتی لوسی با سرکشی میگوید: من خیلی شلختهتر از آن چیزی هستم که فکر میکنی. در واقع نمیخواهد بابت این مسئله به خودش افتخار کند، بلکه هدفش این است که از طریق به اشتراک گذاری تجربهها به رسمیت شناخته شود.
11. زنان در آستانه فروپاشی عصبی – Women on the Verge of a Nervous Breakdown – (1988)
گردهمایی خانواده در این فیلم بیشتر شبیه کابوس است تا گردهمایی نوستالژیک. پپا تمام تلاشش را میکند تا این کارناوال سرگردان را به هم متصل کند. یک طرف این قضیه لوسیا (ژولیه تاسرانو) همسر سابق و دیوانه شوهرش است که مضنون به قتل میباشد و طرف دیگر ماریسا (روسی د پالما) نامزد پسرش است که بعد از خوردن کمی سوپ گاسپاچو از حال میرود. همچنین کاندلا (ماریا برانکو) که به خاطر ناخواسته پناه دادن به یک گروه تروریست، دچار پارانویا شده و خود را از بالکن آپارتمان پپا به پایین میاندازد و تا حد مرگ آسیب میبیند. داستان رمزآلود آلمودووار که به تدریج آشکار میشود، شامل شلیک گلوله، دزدی در باجههای تلفن، هواپیماربایی و انواع و اقصام آشفتگیها با درونمایه ای از طنز است.
10. جسم زنده – Live Flesh – (1997)
فیلمهای “پدرو آلمودووار” غالباً دارای صحنههای حساس و هیجان انگیز هستند. این فیلم داستان زندگی یک افسر پلیس فلج (خاویر باردم ” Javier Bardem”) را نشان میدهد که بعد از سالها با مهاجمش روبهرو میشود. با این حال این داستان فقط بخشی از این فیلم پر پیچ و خم است. این فیلم در شروع محدودیتهای مربوط به حقوق شهروندی فرانسه را نشان میدهد و در انتها به مادرید اواخر دهه ۹۰، زیر رنگهای قرمز چراغ خیابانها و پیادهروهای غرق باران ختم میشود.
همچنین بخوانید: بهترین سکانسهای فیلمهای سال 2021 که باید تماشا کنید
9. با او حرف بزن – Talk to Her- (2002)
این فیلم احتمالا یکی از سنگینترین فیلمهای “پدرو آلمودووار” است. این فیلم مانند قصیده ایست که برای احساسات نوشته شده و به طرز آشکاری نظر فیلم دوستان راجلب میکند. شخصیتهای اصلی فیلم وضعیتهای مختلفی دارند اما فرقی نمیکند چه در اغما، چه سرکوب شده و یا زندانی، وضعیت آنها از طریق رفتارهای نوسانیشان تعریف میشود. داستان درباره دو مرد است که برای مراقبت از دو زن هر شرایطی را کنترل میکنند.
این سناریو به نحوی بازتاب تمایل به کنترل آلمودووار به عنوان فیلمساز است. اما توجه صرف به این مسئله، فقط داستان فیلم را در دید مخاطب پیچیده و محو میکند. پس اگر صحنهای از یک فیلم در حالت صامت مردی منقبض شده را در حال ارتباط با زنی نشان داد، هدف به تصویر کشیدن یک نوستالژی نامعمول نیست، بلکه شاهدی بر تمایل آلمودووار برای افشای پیچیدگیهای هویت جنسی افراد است.
8. مادران موازی – Parallel Mothers – (2021)
“مادران موازی” با کمبودها تسخیر شده. فیلم تلاشهای یک زن برای بازیابی استخوانهای اجسادی که در طول جنگ داخلی اسپانیا به قتل رسیدند و به صورت دسته جمعی دفن شدند را با دو مادر باردار که در تلاش برای برقراری شرایط مطلوب برای خانوادههایشان هستند نشان میدهد. پیوندهایی که در بین این داستانها هست، شگفت انگیز است و نشان دهنده نفوذ ژنتیک و رفتار نیاکان در شخصیتها و در تعاملاتشان است.
فیلمساز در این فیلم جریانهای مختلفی از تاریخ، هنر، معماری و نژاد را خلق میکند در یکی از قویترین و تکان دهندهترین ملودرامهایش این جریانها را پیوند میدهد. آلمودووار به طرز ماهرانهای شرایطی پیچیده برای فیلم ایجاد میکند. او مانند هیچکاک در ساخت صحنههای پیچیده با پیامهای مخفی استاد است. چیزهای زیادی در این فیلم اتفاق میافتد که نیاز به گفتن بسیاری از آنها نیست فقط نکته اصلی این است که آلمودووار همچنان به مفاهیم نژاد و میراث علاقه دارد.
7. قانون میل – Law of Desire – (1987)
“قانون میل” بیشتر از آنکه یک عنوان برای این فیلم باشد، انگار قانون اصلی است. فیلم درباره پابلو است. او طراح صحنه است و متجاوزی روانی و قاتلی سریالی به او علاقه مند میشود. رابطه بی افق این دو با میزانسن مورد علاقه آلمودووار در تضاد است. رنگهایی مثل قرمز و سبزی که آلمودووار در فیلمهایش استفاده میکند در این فیلم دیده نمیشود. این فیلم جلوه دو نماد مورد علاقه آلمودووار است. هنرمندی هوسباز و روان پریشی شهوانی. این فیلم هنر، جنون و رابطه را تلاقی میدهد. بنابراین یکی از فیلمهای “پدرو آلمودووار” است که حتما باید تماشا کنید.
6. منو ببند – Tie Me Up! Tie Me Down! – (1990)
این فیلم روایت مضحکی از دیو و دلبر است و داستان مارینا را روایت میکند. او قبلاً به هروئین معتاد بوده و در فیلمهای پورن بازی میکرده اما اکنون ترک کرده و بازیگر فیلمهای کم بودجه شده و حالا توسط یک هوادار به نام ریکی (آنتونیو باندراس) گروگان گرفته میشود. سندروم استکهلم احتمالاً تا به حال در چنین فیلم مجللی به تصویر در نیامده. فیلمبردار عناصر رئالیسم و فانتزی را با توازن به تصویر میکشد و حتی محدودیتهای آپارتمان مارینا را هم به یکسری تعابیر پرمعنا و مفهوم برای فیلمبرداری تبدیل میکند.
همچنین بخوانید: بهترین فیلمهای ترسناک اسپانیایی که باید تماشا کنید (ردهبندی بر اساس امتیاز IMDb)
5. عادتهای تاریک – Dark Habits – (1983)
فیلمهای “پدرو آلمودووار” نشان میدهد که او از هر محدودیتی که خواسته، فراتر رفته. بهترین شاهد این ادعا “عادتهای تاریک” است. این فیلم راجع به مشکلات صومعهای به نام رستگاران ساخته شده است. داستان راهبه هایی را نشان میدهد که هروئین مصرف میکنند و از سوراخ کلید، یولاندا خواننده کابارهای که برای فرار از پلیس به صومعه پناهنده شده است را نگاه میکنند و غیبت میکند. یولاندا آنجا با خواهر لعنتی، خواهر کود، خواهر مار و خواهر موش فاضلاب آشنا میشود که مثل کوتولههای سفید برفی در داستان یولاندا هستند. داستان عشق ممنوعه بین یولاندا و مادر برتر را از طریق طنزی مسخره و خنده دار نشان میدهد و تاثیرات پوچ و سرکوب گرایانه مذهب در فرهنگ اسپانیایی را نشان میدهد که انگار از نظر ایدئولوژیک در بند هستند و برای رهایی جنسی تلاش میکنند.
4. بازگشت – Volver – (2006)
اگر رفاقت زنان بخش قابل توجهی از علایق و سبک کاری آلمودووار باشد، پس “بازگشت” شاید لذتبخش ترین و در دسترسترین اثر او برای بیان این علاقه باشد. همچنین این فیلم “پنه لوپه کروز” و”کارمن مائورا” دو نسل مختلف بازیگران را نشان میدهد که بعد از “مگر من چه کردم؟” دوباره همبازی شدند. این فیلم جذاب است اما نیمه اول آن پر از تهدید و خشونت جنسی است. نیمه دوم در سوگ عزیزان از دست رفته است ولی نه به صورت مستقیم. این فیلم نشان دهنده بارزترین اخلاق آلمودووار است. جایی که دوباره نوستالژی به رسمیت شناخته میشود و همکاری دوباره منبعی برای لذتهای هنری شناخته میشود.
3. ماتادور – Matador – (1986)
هیچ کدام از فیلمهای “پدرو آلمودووار” اینقدر باز و منحرفانه شروع نمیشوند. دیگو را در حال دراز کشیدن روی صندلی میبینیم در حالی که پاشنههایش بالای تلویزیون است و خود ارضایی میکند. بزرگترین فیلم دهه 80 آلمودووار داستانی از گاوبازی و عاشقانههای گذرا است. این فیلم اوج سناریوهای روان جنسگرایی عجیب و غریب است. برخی پرسیدند آیا باوا اجازه چنین استفادهای را در فیلمها را میدهد؟ این موضوع برای حیات لبه تیغ “پدرو آلمودووار” اصلاً مهم نیست.
2. آموزش بد – Bad Education – (2004)
فیلم جدید “حیوانات شب زی” کل ساختار روایی خود را از اغوا کننده ترین فیلم آلمودووار برمیدارد. اما هیچ یک از روابطش یا نظرات خود را در مورد فساد سازمانی بیان نمیکند. هر دو فیلم راجع به هنر و پتانسیل تهاجمی بودن آن هستند اما “آموزش بد” با پیامدهای متقابل خشونت جنسی هماهنگ است و موضوعش را از هوسهای مردان میگیرد که تمایل سیری ناپذیر برای رابطه دارند. نه برای لذت بیشتر بلکه برای حس قدرتمند بودن. این مردان شامل افراد بالغ جوان و روحانیان میشوند هرچند هدف آلمودووار بیشتر راجع به خیانت هاییست که در نسلها اتفاق افتاده تا راجع به اعتقادات مذهبی.
این فیلم هم نمونه ایست برای سرکوب ایدئولوزیک هنر.”آموزش بد” استادانهترین اثر آلمودووار درباره خط نامرئیای بین درونیات و برون آدمی است. حالا چه راجع به هنر و تجربه زیستی بدن یک فرد باشد، چه پشت پرده یک فیلم. فیلم نشان میدهد که چگونه گمراه شدن گاهی میتواند بهترین راه پیدا کردن خود باشد. البته اگر شما را نکشد یا آسیب جبران ناپذیری وارد نکند.
همچنین بخوانید: بهترین فیلمهای تریلر اسپانیاییزبان تاریخ سینما که باید تماشا کنید و لذت ببرید
1. همه چیز درباره مادرم – All About My Mother – (1999)
آلمودووار در دهه 90 اغلب انسجام روایی داستان را بهانهای برای به تصویر کشیدن هر چیز غیر قانونی میدانست، و در نهایت با “همه چیز درباره مادرم” به اوج رسید. فیلمی که در آن هر صحنه به زیبایی صحنه پایانی به تصویر کشیده میشود. در حدی که صحنه نهایی و آشکار شدن واقعی فیلم به علت عمق زیاد، مخاطب را در فکر فرو میبرد. فیلم راجع به مائولا و پسرش است. آنها به طور مستقیم در چندین جا به حسادت و افول ستارهها و همچنین به هوسها به عنوان یک امر ضروری اشاره میکند.
بله “همه چیز درباره مادرم” درباره ستارگان است که طرفداران آنها چقدر احساس کوچکی میکنند و حس میکنند جایی برای خودشان در این صحنه ندارد. مائولا شبها در محافل مختلف در میان امیال جنسی مختلف و متعدد به جستجو میپردازد و انگار غربت وجودی خود آلمودووار را نمایش میدهد. یکی از بهترین فیلمهای “پدرو آلمودووار” که حتما باید تماشا کنید.
امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید. منتظر شنیدن نظراتتان هستیم!
دیدگاهها