انیمه ژاپنی “شهر اشباح” و داستان‌های عامیانه ژاپن که الهام‌بخش آن بودند

انیمه ژاپنی “شهر اشباح” (Spirited Away) یک فیلم انیمیشنی معروف است یا فیلم انیمه‌ای که از فرهنگ عامه الهام گرفته است؟ کدام یک؟ این انیمه برنده اسکار در سطح بین‌المللی موجی ایجاد کرده است. این فیلم که به‌شدت از فرهنگ عامه ژاپنی، اساطیر و افسانه‌های “شینتو” بودایی الهام گرفته بود، چیزهای زیادی برای ارائه به مخاطبان غربی که برای اولین بار در معرض چنین مفاهیمی قرار گرفتند، داشت. درست از نمادگرایی حمام گرفته تا تفسیر “میازاکی” (Myazaki) در مورد ارزش‌های فرهنگی رو به زوال ژاپن، در اینجا 10 فرهنگ عامه ژاپنی که الهام گرفته از این سبک کلاسیک هستند آورده شده است. با پروشات همراه باشید.

10. مفهوم “کامیکاکوشی”

“کامیکاکوشی” در لغت به معنای “پنهان شده توسط کامی” است و این یک باور در بین مردم ژاپن است که هرگاه خدایی از دست انسان‌ها خشمگین شود، یک نفر را از دنیای انسانی دور می‌کند. ناپدید شدن یا مرگ مرموز مردم موضوعی است که در فرهنگ عامه ژاپن به‌وفور یافت می‌شود. یکی از نمونه‌های بارز این امر می‌تواند “یوکای کاپا” باشد که کودکانی که در نزدیکی رودخانه‌ها زندگی می‌کنند را می‌رباید و سپس آن‌ها را درسته می‌خورد.

این موضوع در جامعه مدرن هم (همان‌طور که در انیمه نشان داده شده است) دیده می‌شود؛ آنجا که کودکان ربوده می‌شوند و هرگز پیدا نمی‌شوند، بیش از هر زمان دیگری به واقعیت تبدیل شده است.

همچنین بخوانید: معرفی 10 فیلم جذاب و دیدنی شبیه انیمه شهر اشباح (Spirited away)

9. “اوباسوت”

یکی دیگر از مفاهیم هرچند جنسیت‌گرای ژاپنی است که با توجه به آن پیرزن‌هایی که نمی‌توانستند از پس خود برآیند به مکان‌های دورافتاده برده می‌شدند و آنجا رها می‌شدند. چرا؟ صرفاً به خاطر اینکه آن‌ها جیره‌های غذایی مهمی را مصرف می‌کردند که بهتر بود برای اعضای سالم‌تر خانواده صرف می‌شد.

“اوباست” در لغت به معنای “رها کردن پیرزن‌ها” است و حتی امروزه کوهی به نام “اوباسوته یاما” در ژاپن وجود دارد که بازمانده‌ای غم‌انگیز از تاریخ فرهنگی آن است. ارتباط آن با انیمه ژاپنی “شهر اشباح” در نکته بعدی توضیح داده شده است.

8. “جادوگر یوبابا”

“یوبابا” درواقع تعبیر “میازاکی” از کوه “یاما-اوبا” است؛ جایی که جادوگران خانه‌های خود را در آنجا ساخته بودند. این جادوگران زنانی بودند که توسط خانواده‌هایشان رها شده بودند یا متهم به ارتکاب جنایات سنگین بودند. با گذشت زمان، گفته می‌شد که این زنان شاخ و دندان‌های تیز درآوردند و به جادوگران شیطانی تبدیل شدند. “یوبابا” که نام افراد را از آن‌ها می‌گیرد، نشان دهنده توانایی او در انجام جادوی سیاه، و همچنین توانایی او در تبدیل شدن به یک پرنده هیولایی است.

7. تغییر نام “چیهیرو” توسط “یوبابا”

به‌ محض اینکه “چیهیرو” با “یوبابا” قرارداد کاری منعقد می‌کند، اسمش از او گرفته می‌شود. جادوگر یک قرارداد کاری مطرح می‌کند که دختر کوچک آن را امضا می‌کند. به‌محض انجام این کار، نام “چیهیرو” از او گرفته می‌شود و نام جدیدی به او داده می‌شود: “سن” که به طرز جالبی به زبان چینی نوشته شده است و به معنای “هزار” است.

این عمل نمادی از تاریخ ژاپن است که چگونه با زنان فاحشه‌اش، همان زنان بی‌نامی که تنها کارشان جلب رضایت مشتریان مردشان بود، رفتار می‌شد (در انیمه ژاپنی “شهر اشباح” به شکل خدایان مردی که از حمام بازدید می‌کردند نشان داده شده است).

6. “بدون چهره” و مفهوم “ماکوتو”

جالب‌ترین روح فیلم بدون شک “بدون چهره” بود که طرفداران نظریه‌ای در موردش ساخته بودند؛ مبنی بر اینکه او روح خاصی نیست، بلکه خلاصه‌ای از همه آن‌ها است. او پشت نقابی از ترحم پنهان می‌شود و بسته به شرایط می‌تواند هم خوب و هم بد باشد.

او خواسته‌های دیگران را می‌بلعد اما برای همیشه تنهاست. به لطف اعتقاد “میازاکی” به مفهوم “ماکوتو” (داشتن قلبی صادق)، “بدون چهره” یک رستگاری و حتی یک دوست جدید پیدا شده در “چیهیرو” کوچک است.

همچنین بخوانید: قهرمان‌های انیمه‌های استودیو جیبلی و حقیقت‌های تلخ و شیرین آن‌ها

5. الهام گرفتن “بوه” از “کینتارو”

“بوه” بچه غول‌پیکر “یوبابا” از قهرمان مردمی ژاپن “کینتارو” الهام گرفته است. او توسط مادر جادوگرش در کوه “آشیگارا” بزرگ شده است و محبوبیت او به حدی است که حتی امروزه نیز از عروسک‌های “کینتارو” در روز پسر در ژاپن استفاده می‌شوند و به درگاه او دعا می‌کنند که پسرانشان قدرتی برابر با قدرت او داشته باشند. گفته می‌شود که “ساکاتا کینتوکی” الهام‌بخش زندگی واقعی قهرمان مردمی “کینتارو” بود که احتمالاً خانه‌اش در کاناگاوا بود.

4. “اوشیرا ساما”، روح تربچه

روح تربچه بسیار بزرگ و شبیه انسان در این انیمه نسخه‌ای دقیق از روح هیچ موجودی نیست. درواقع از عروسک‌های “اوشیرا ساما” الهام گرفته است که بخش عمیقی از فرهنگ عامه ژاپنی هستند. این عروسک‌ها همیشه به‌صورت جفت می‌آیند که یکی از آن‌ها شبیه اسب و دیگری شبیه زن است. آن‌ها از افسانه “تامایا-گوزن” الهام گرفته‌اند و امروزه به‌عنوان یک روح کشاورز در توهوکو (نیمه شمالی هونشو) در نظر گرفته می‌شود.

3. “میزوچی” اژدها

“هاکو” به‌عنوان یک اژدهای آبی به نام “میزوچی” شناخته می‌شود. برخلاف چیزی که در این انیمه به نظر می‌آید، اژدهاهای آبی بسیار ترسناک‌تر هستند. افسانه‌ای که به هفت قرن پیش در ژاپن برمی‌گردد، “میزوچی” را مار شبیه اژدها می‌نامد که سمی بود. او انسان‌ها را به وحشت می‌انداخت تا اینکه جنگجوی شجاعی به نام “آگاتاموری” آن را شکست داد.

2. “شیکیگامی” با نام مستعار “پرندگان کاغذی”

انبوهی از پرندگان کاغذی که شما را تعقیب می‌کنند، به خودی خود ترسناک است. این پرندگان در این انیمه ارواحی بودند که به‌سادگی شکل پرندگان کاغذی به خود گرفتند. آن‌ها “شیکیگامی” نام دارند و به‌طورسنتی، فرهنگ عامه ژاپنی کاری می‌کند که جز نشستن و گاهی خیره شدن به مردم با صورت‌های بی چشم کاری نکنند.

جالب اینجاست که داستان‌های مربوط به “شیکیگامی” از نوعی جادوی ژاپنی قدیمی به نام “اونمیودو” سرچشمه می‌گیرند. افرادی که آن را تمرین می‌کردند “اونمیوجو” نامیده می‌شدند و گفته می‌شد بر ارواح “شیکیگامی” قدرت دارند.

همچنین بخوانید: قهرمان‌های انیمه‌های استودیو جیبلی و حقیقت‌های تلخ و شیرین آن‌ها

1. روح بی‌نام رودخانه

روح رودخانه در انیمه ژاپنی “شهر اشباح” ابتدا به شکل یک روح کثیف و بدبو نشان داده می‌شود که همه آن‌قدر از او دوری می‌کنند تا جایی که حتی به یاد نمی‌آورند که او که بود. تنها بعد از تمیز شدن توسط “چیهیرو” بود که مردم به ماهیت واقعی آن پی بردند.

روح آب ژاپنی “کاپا” نامیده می‌شود و شکلی انسانی به رنگ سبز دارد. آن‌ها معمولاً به‌عنوان موجوداتی دردسرساز نشان داده می‌شوند اما “میازاکی” در فیلم خود پیچ‌وتاب خود را نشان می‌دهد و همچنین یک تفسیر عالی در مورد چگونگی تأثیر آلودگی انسان بر همه موجودات طبیعت ارائه می‌دهد.

امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید. منتظر شنیدن نظراتتان هستیم!