بهترین فیلمها درباره هولوکاست هستهای و وقایع پس از آن که باید تماشا کنید
از هولوکاست هستهای شهرهای ژاپن بیش از هفت دهه میگذرد و آن تنها جنگی بود که از سلاحهای هستهای استفاده شد. در این هفتاد سال درباره عواقب هولوکاست هستهای چیزهای مختلفی فهمیدهایم و با خطرات قرارگیری در معرض تابشها مواجه شدهایم. با این حال امکان استفاده وسیع از سلاحهای هستهای هنوز وجود دارد. جنگ سرد میان کشورهای مختلف جهان احتمال چنین جنگی را از قبل بیشتر میکند. در سال 2017 که کمپین نابودی سلاحهای هستهای جایزه صلح نوبل 2017 را دریافت کرد عواقب خطرناک این سلاحها بیش از پیش حس شد. دهههاست که سینما فعالیتهای مرگ آور سلاحهای خطرناک را نشان میدهد و هولوکاستها را به نمایش میگذارد. اغلب این فیلم جلوههای بصری زیبایی هم دارند که هراس این وقایع و کابوس آن را نشان میدهند. به همین دلیل در اینجا بهترین فیلمها درباره هولوکاست هستهای و وقایع پس از آن را معرفی میکنیم. با پروشات همراه باشید.
10. در سال – ON THE BEACH – 1959
فیلمی از “استنلی کریمر” (Stanley Kramer) درباره ادامه تمدن انسانی در روزهای بعد از هولوکاست هستهای و جنگ. این فیلم براساس رمان پرفروش “نویل شوت” ساخته شد و در زمان اوج جنگ سرد اکران شد. داستان در سال 1964 رخ میدهد و درباره گروهی از بازماندگان هولوکاست هستهای در استرالیاست. امواج رادیواکتیو هنوز به این قاره نرسیدهاند. اما تا چند ماه بعد امکانش وجود دارد. به تدریج مردم تقدیر را پذیرفتهاند و در انتظار آن هستند. در این فیلم بازیگرانی مثل “گریگوری پک” (Gregory Peck) و “آنتونی پرکینز” (Anthony Perkins) حضور دارند. برخلاف فیلمهای دیگر که به نابودی اتمی میپردازند این فیلم به بعد روانشناسانه آن میپردازد. با این که بازیگران اجرای درخشانی دارند اما فیلم گهگاه سطحی به نظر میرسد.
همچنین بخوانید: بهترین فیلمهای غیر انگلیسیزبان که در آمریکا مورد توجه قرار گرفتند
9. روز بعد – THE DAY AFTER – 1983
فیلم تلویزیونی “نیکلاس میرز” (Nicolas Meyer) که گرچه در روزگار خود موردتوجه قرار رفت اما امروز چندان محبوب نیست. داستان درباره فاجعه هستهای است که دولت شوروری و آمریکا موشکهای هستهای را به سمت هم پرتاب میکنند. در اینجا گروهی از مردم نزدیک مقرهای هستهای میسوری و کانزاس زندگی میکنند. گفته میشود این فیلم در خاطرات رئیس جمهور ریگان هم آمده. چون تأثیر احتمالی جنگ هستهای بر مردم آمریکا و دولت را نشان داد. با این حال شخصیتهایش خشک هستند. شخصیت پردازی زیاد جالب نیست و تأثیر عاطفی چندانی روی مخاطب ندارد. جلوههای بصری و صحنههای ناخوشانید هولوکاست هستهای این فیلم را دیدنی میکنند.
8. کافه هستهای – THE ATOMIC CAFÉ – 1982
یکی از بهترین فیلمها درباره هولوکاست هستهای و وقایع پس از آن که با این حال بیشتر به جنگ سرد میپردازد تا قرارگیری انسان در معرض بمب هستهای. این فیلم 90 دقیقهای نوعی مونتاژ فیلمهای پروپاگاندایی است که مثل یک مستند فعالیت هستهای آمریکا (در اواسط سالهای 1940) و اوج پروپاگاندای جنگ سرد (در اوایل سالهای 1960) را نشان میدهد. این فیلم جزئیات تاریخی خاصی نشان نمیدهد، به جای آن سازندگان با ترکیب فیلمهای پروپاگاندایی پیام سیاسی خود را منتقل میکنند. فیلمهای بازماندگان هیروشیما و عواقب پرتوها روی آنها هراس هولوکاست هستهای را نشان میدهد. البته فیلم صحنههای طنز هم دارد، مثل تلاش نیروهای دفاعی. در اینجا به سلاحهای هستهای شوروی هم پرداخته میشود. بنابراین فیلم با ابزار پروپاگاندا لحظات تاریک سلاح هستهای را نشان میدهد.
7. نامههای مرد مرده – LETTERS FROM A DEAD MAN – 1986
تمام لحظات هولوکاست هستهای که در سینما نمایش داده شده میتواند در دو بخش تقسیم شود: یک بخش وقایع پس از این اتفاق هولناک را نشان میدهد (فیلمهای این لیست) و دیگری هراس پیرامون سلاح هستهای را (دکتر استرنج لاو ” Dr. Strangelove”، وضعیت رفع خطر ” Fail-Safe”، هفت روز در مه ” Seven Days in May” و معجزه مایل ” Miracle Mile”). اما به ندرت با طرف دیگر مواجه شدهایم. این فیلم هم علیه زور و استبداد دولتها ساخته شده است. این فیلم از “کونستانتین لوپوشانسکی” (Konstantin Lopushanskiy) نگاه ویژهای به هولوکاست هستهای دارد. داستان درباره گروهی از بازماندگان هولوکاست است که در ساختمانی جمع شدهاند. یک پروفسور پیر که از همسر بیمارش مراقبت میکند برای پسر گمشدهاش نامههایی مینویسد که هیچگاه به مقصد نمیرسند. این نامهها به صورت مونولوگ ترس های این شخصیت را نشان میدهند. لوپوشانسکی که در “استاکر” (Stalker – 1979) دستیار تارکوفسکی بود با الهام از آن کارگردان یک اثر اومانیسم و دیدنی ساخت.
6. وقتی باد میوزد – WHEN THE WIND BLOWS – 1986
اقتباس وفادار “جیمی موراکامی” (Jimmy Murakami’s) از رمان گرافیکی “ریموند بریگز” مستند فراموش نشدنی و تکان دهندهای از جنون جنگ سرد است. این فیلم در فرمت انیمیشن سنتی ساخته شده، جلوههای بصریاش کنایی است و هراس جنگ را نشان میدهند. شخصیتهای اصلی آن جیمز و هیلدا دو زندانی مسن بریتانیایی هستند که در روستا زندگی میکنند و در آنجا از جنگ خبری نیست. اما خبرها جیم را نگران میکند و برای حمله هستهای آماده میشود. تلاشهای جیم برای ایجاد یک پناهگاه براساس آژانسهای دولتی صحنههای خنده دار خلق میکند. روایت داستان هم پیچ و خم زیادی دارد. شخصیت پردازیها هم بسیار جذاب هستند. بنابراین فیلم یک اثر عاطفی ویرانگر و یکی از بهترین فیلمها درباره هولوکاست هستهای و وقایع پس از آن است.
همچنین بخوانید: بهترین فیلم های تاریخ سینما با موضوع هولوکاست
5. رشتهها – THREADS – 1984
درام ترسناک “میک جکسون” (Mick Jackson) درباره شکست دو ابرقدرت پیش از جنگ سرد برای برقراری صلح. این درام درباره گروهی مردم در شهری انگلیسی است که با وجود خبرهای ترسناک و رادیویی تنش غیرقابل تحمل میشود. با این حال هنوز شخصیتها از هراس واقعی خبر ندارند. فیلم بر دو خانواده تمرکز میکند، خانواده کمپ و بکت. جیمی کمپ میخواهد با روث ازدواج کند، اما تهدید حمله هستهای برنامهشان را بهم میریزد. این فیلم هم مثل “روز بعد” کمی قدیمی به نظر میرسد. به علاوه برای درک ترس آن دوره باید ظرفیت روانی بالایی داشته باشید. با این حال شخصیت پردازیها بسیار خوب بوده و ذات انسانی را خوب نشان میدهد. این فیلم با وجود جزئیات زیبایش، به خصوص یک ساعت پایانی فیلم، دیدنی است و ما را میخکوب میکند.
4. جن پابرهنه – BAREFOOT GEN – 1983
اقتباس آزاد “موری مازاکی” (Mori Masaki) از مانگای “کیجی ناکازاوا” زمانی پخش شد که وحشت حمله هستهای هنوز حس میشد. داستان درباره جن شش ساله است که با خانوادهاش زندگی میکند. مخالفت پدرش با جنگ او را در مقابل دولت محلی قرار میدهد. مادر باردار است و دولت امکانات لازم را در اختیار خانواده نمیگذارد. جن که باید کل زندگی با حقیقت جنگ کنار بیاید، آینده سیاهی در پیش دارد.
در صبح روز ششم اوت 1945 بمب هستهای به هیروشیما اصابت کرده و در لحظه 200،000 نفر را میکشد. جن زنده مانده اما باید با وحشت جنگ روبرو شود. این فیلم هم مثل “مدفن کرمهای شبتاب” (Grave of the Fireflies) و “وقتی باد میوزد”، با کمک انیمیشن ترس و وحشت جنگ را نشان میدهد. جذابیت این فیلم در نداشتن سمت و سوی سیاسی است و فقط به وحشت و تجربه جنگ میپردازد. جلوههای بصری و صحنههای مختلف این فیلم را به یکی از بهترین فیلمها درباره هولوکاست هستهای و وقایع پس از آن تبدیل میکند.
3. عهد جدید – TESTAMENT – 1983
درام عاطفی “لین لیتمن” (Lynn Littman) با تصاویری هولناک از آخرالزمان هستهای که در آن انسانها، ماشینها و خانههای زیادی نمیبینیم. در حقیقت پس از پایان انقراض انسانی اثر چندانی از تمدن دیده نمیشود. این فیلم پر از لحظات زیباست که ما را میخکوب میکند. داستان از نگاه یک خانواده آمریکایی روایت میشود. صحنه آغازی به زندگی روزمره خانواده میپردازد. پدر خانواده تام با پسر 11 سالهاش صبحها دوچرخه سواری میکند. همسر خانواده هم به کارهای روزمره میپردازد. دختر خانواده به کلاس پیانو میرود و پسر کوچک خانوده هم در نمایش مدرسه شرکت میکند.
برق نوری در افق همه چیز را عوض میکند. گرچه این منطقه مستقیماً منفجر نمیشود اما تاثیرات جنگ را دریافت میکند. شاید “عهد جدید” یک اثر ناراحت کننده به نظر برسد اما توجه آن به عواطف ناتورال و وقایع جنگ روح انسانی و واقعیت جنگ را نشان میدهد. کارگردان در نمایش این جامعه و شرایط بی طرف عمل میکند. اما بهترین نته فیلم اجرای “جین الکساندر” (Jane Alexander) در نقش کارول است (او نامزد اسکار شد). “رکسانا زال” (Roxana Zal) در نقش مری هم دیدنی بود. این فیلم مرگ تمدن انسانی و بقای روح انسانی را نشان میدهد.
2. باران سیاه – BLACK RAIN – 1989
اثر اقتباسی “شوهی ایمامورا” (Shohei Imamura)، فیلمساز رادیکال ژاپنی، از رمان “ماسوجی ایبوسه” درباره وقایع پس از بمب گذاری هیروشیما. گرچه قمت اعظم فیلم در سال 1950 رخ میدهد اما صحنه فراموش نشدنی آغاز فیلم ما را به هیروشیمای سال 1945 میبرد. گرچه فیلم سیاه و سفید است اما ماهیت گرافیک فیلم آن را دیدنی میکند. روایت اصلی درباره تأثیر بمب خیره کننده است. این درام به یک زن و شوهر و برادرزاده 20 ساله میپردازد. این سه نفر گرچه مستقیماً تحت تأثیر بمب قرار نگرفتهاند، اما به تدریج از هم میپاشند. کارگردان با مهارت خاص خود توانست نابودی تدریجی شخصیتها را نشان دهد. جایگذاری دوربین و جلوههای بصری امپرسیونیست این نابودی را بیشتر نشان میدهد. این فیلم یک اثر ماندگار درباره قربانیان جنگ هستهای است.
همچنین بخوانید: ردهبندی جنجالیترین فیلمهای تاریخ سینما؛ 10 اثر آزاردهنده و جدالآمیز
1. بازی جنگ – THE WAR GAME – 1965
درام مستندگونه “پیتر واتکینز” (Peter Watkins) که به عنوان یک فیلم تلویزیونی ساخته شد اما طی سالها به یکی از بهترین فیلمها تبدیل شد. اگر یک بمب هستهای به کنت انگلستان اصابت کند چه میشود؟ این فیلم به این موضوع میپردازد. در دورهای بریتانیا و آمریکا به فکر محافظت از شهروندان در صورت جنگ هستهای بودند. واتکینز برای نمایش ماهیت واقعی جنگ از فرم جدید مستندگونه استفاده میکند. نمیتوان این فیلم را تماشا کرد اما تحت تأثیر تصاویر ترسناک آن قرار نگرفت. گرچه مدت زمان فیلم فقط 49 دقیقه است اما ناامیدی را در هر صحنه نشان میدهد. جنگ نوعی بازی است. با این که یک فیلم ضدجنگ خشونت و نابودی انسان را نشان میدهد، فیلم واتکینز هم اینگونه است. تنشی که جنگ سرد را تغذیه کرد میتواند گریبان گیر شود. با این وجود دولتها مختلف این فیلم بودند و بی بی سی آن را توقیف کرد. نمایش گرافیکی و فشارهای دولتی دلیل این توقیف بودند. با این حال فیلم به خاطر سبک مستندگونه خود جایزه اسکار برد. این فیلم یکی از مهمترین فیلمهای جهان و یکی از بهترین فیلمها درباره هولوکاست هستهای و وقایع پس از آن است که باید تماشا کنید.
امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید. منتظر شنیدن نظراتتان هستیم!
دیدگاهها