معرفی بهترین فیلم‌های سینمای شوروی: فیلم‌های کمدی صامت

سینمای صامت در عالم هنر یک دستاورد بزرگ بود. گرچه فیلم‌های اکسپرسیونیست آلمانی سال‌های 1920 در جنبه‌های مختلف از نورپردازی گرفته تا طراحی صحنه را تغییر داد، سینمای شوروی با تدوین خاص خود احساسات را به خوبی به تصویر کشید. صدا در صورت افزوده شدن به این آثار فقط نقش فرعی داشت. طبیعتاً وقتی به انقلاب تدوین در سینمای شوروی و عناصر زیبایی شناسانه آن فکر می‌کنیم به یاد ارزش‌های ملی گرا و انقلابی شوروی می افتیم. به زبان دیگر، فیلمسازان اولیه شوروی شوخ طبع نبودند. اما شوروی فیلم‌های کمدی و ملودرام داشت که تا چندین سال قبل محبوب نبودند. کمدی صامت شوروی از کمدی‌های آمریکایی همان دوره الهام گرفت و با این حال هنر و ارزش‌های فیلم‌های سینمای شوروی را هم در خود جای داد.

بی شک این فیلم‌ها هم خنده دار است و هم ارزش‌های حزب‌ها را نشان می‌دهد. یکی از مقالات مرتبط با این فیلم‌ها می‌گفت در تحلیل فیلم‌های شوروی باید آن آثار را طوری تحسین کرد، که در خدمت حزب کمونیست باشد. گرچه فیلمسازان اصلی سینمای آونگارد شوروی عبارتند از “سرگئی آیزنشتاین” (Sergei Eisenstein) و “ژیگا ورتوف” (Dziga Vertov)، اما این عناصر در سینمای کمدی صامت هم به کار رفتند. در این فیلم‌ها صحنه‌های خنده دار مشهود نداریم بلکه نوعی نوآوری طنز ایجاد می‌کنند. با این حال موفق‌ترین فیلم‌های کمدی صامت شوروی در آن زمان ویژگی آثار چاپلین، کتون و لوید را به کار بردند. جالب اینجاست اغلب فیلم‌های کمدی صامت لیست به آثار چاپلین شباهت دارند.

پس از انقلاب سال 1917 روسیه استودیوهای خصوصی به ساخت فیلم در روسیه ادامه دادند. در این میان بلشویک‌ها به تدریج سینما را به یک صنعت تبدیل کردند. یک سال پس از پایان جنگ جهانی اول در سال 1919، قطارهای تبلیغاتی با نمایش تئاتر و سینما از مسکو حرکت کردند تا در سراسر شوروی سفر کنند. هدفشان اشاعه اصلاحات لنین بود. در سال 1921 خشکسالی ولگا و اورال را فرا گرفت و حدود پنج میلیون تن را کشت. در همان سال لنین سیاست جدید اقتصادی را معرفی کرد که براساس آن از سیاست‌های شدید خود دست برداشت و حتی به بازگشت بازار رضایت داد.

در سال 1924 به لطف زحمات “لف کولشوف” (Lev Kuleshov)، نظریه پرداز و فیلمساز، فیلم‌های تبلیغاتی سیاسی و فیلم‌های جدید باهم پیوند خوردند. برخی از شاگردان مطرح او عبارتند از “وسیوالاد پودوفکین” (Vsevolod Pudovkin)، “بوریس بارنت” (Boris Barnet) و “ولادیمیر فوگل” (Vladimir Fogel). “سرگئی آیزنشتاین” با آغاز کارش در تئاتر به این جنبش پیوست تا زندگی طبقه کارگر را نشان دهد. در سال 1924 لنین هم از دنیا رفت. از آن به بعد فیلمسازان شوروی فیلم‌های جسورانه‌تری ساختند. با اوج گرفتن قدرت بیان فیلم‌های صامت شوروی، به دلیل مسائل سیاسی طرح اقتصادی کنار گذاشته شد. استالین بر رقبای سیاسی خود پیروز شد و تا اواسط سال‌های 1930 استبداد خود را نشان داد.

با این وجود سینمای کمدی صامت سال‌های 1920 با آرمانگرایی و رمانتیسم کنار رفت. ایده کمونیستی شوروی هنوز قدرتمند بود اما با مشکلات اقتصادی فراموش شد. فیلمسازان اولیه شوروی با وجود فعالیت در چنین فضای تاریکی هنر و عقاید خود را نشان دادند. هیچ کشوری به اندازه شوروی سیاست‌های خود را به خورد سینما نداد.

در این لیست برخی از فیلم‌های سینمای شوروی را به شما معرفی می‌کنیم تا پس از دیدن آنها به سراغ فیلم‌های قوی‌تر شوروی بروید. اگر با آثار آیزنشتاین آشنایی دارید می‌توانید از تماشای این کمدی‌های صامت لذت ببرید. با پروشات همراه باشید.


10. عروسک با میلیون‌ها – THE DOLL WITH MILLIONS – 1928

یکی از دو فیلم کارگردانی شده توسط بازیگر شوروی “سرگئی کوماروف” (Sergey Komarov). او با فیلم “بوسه‌ای از مری پیکفورد” (A Kiss from Mary Pickford – 1927) کارگردانی را آغاز کرد که فیلم‌های سفر دو ستاره هالیوودی، ” داگلاس فربنکس ” (Douglas Fairbanks) و “مری پیکفورد” (Mary Pickford)، به روسیه را هم در آن گنجانده است. بنابراین آن فیلم نقطه عطفی در سینمای صامت روسیه است. با این حال در کل آن فیلم کمی خسته کننده است. “عروسک با میلیون‌ها” با روایت خاص خود به یک اثر کمدی صامت کلاسیک نزدیک‌تر است.

داستان در پاریس آغاز می‌شود که یک بیوه پیر در بستر مرگ افتاده. برادرزاده‌های بی مصرفش پیری و پل وارث او هستند. اما وقتی متوجه می‌شوند عمه‌شان همه ثروتش را برای خواهرزاده گمشده‌اش ماریا گذاشته، غافلگیر می‌شوند. او دخترکی هفده ساله با خالی روی شانه است که در مسکو زندگی می‌کند. مدارک مربوط به ماریا هم توی یک عروسک پنهان شده. پیری و پل می‌خواهند به مسکو بروند، دخترک را پیدا کنند و با او ازدواج کنند. ماریا دختری از طبقه کارگر است که وقتی متوجه موضوع می‌شود می‌خواهد آن پول را برای بهتر کردن زندگی دانش آموزان دیگر خرج کند. بی شک پاریسی‌های ثروتمندان چنین شرایطی را درک نمی‌کنند.

در این فیلم عناصر کمدی ثابت وجود دارد، از جمله: کمدی بزن‌بکوب، تعقیب و گریزهای سریع و هویت‌های جعلی. نگرانی‌های اصلی جامعه شوروی و فضی سیاسی جامعه در این فیلم به نمایش درمی آید. به طور کلی یک کمدی صامت از شوروی است که به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های سینمای شوروی تماشایی است.

همچنین بخوانید: معرفی بهترین فیلم‌های سینمای شوروی که باید تماشا کنید


9. سه میلیون دادگاه – THE CASE OF THE THREE MILLION – 1926

“یاکوف پروتازانوف” (Yakov Protazanov) را می‌توان تزار سینمای صامت روسیه دانست. او کارگردانی را از سال 1911 آغاز کرد. فیلم “کلیدهای خوشبختی” (The Keys to Happiness) در سال 1913 گرانقیمت ترین فیلم ساخته شده بود که در گیشه هم رکورد زد. اما پس از انقلاب و بین سال‌های 1920 و 1923، به برلین و پاریس رفت. سرانجام تصمیم گرفت به خانه برگردد. اولین فیلم او در شوروی یک اثر علمی تخیلی به نام “آلیتا” (Aelita – 1924) بود. آثار بعدی او در شوروی مثل فیلم‌های “آیزنشتاین”، “وسیوالاد پودوفکین” و “الکساندر داوژنکو” (Alexander Dovzhenko) انقلابی نبودند. با این حال در سراسر جهان توزیع شده و به سود کلان دست یافتند.

“پروتازانوف” فارغ از سود مالی‌ فیلم، مثل کارگردان‌های دیگر شوروی به مسائل سیاسی نزدیک نشد. همچنین انتخاب پروژه‌هایش غیرقابل پیشبینی بود. به طوری که برخلاف فیلم‌های جدی قبلی‌اش پس از “آلیتا” به ساختن کمدی رو آورد. او مضامین حزب را پیش نبرد تا طبقه کارگر را قهرمان ساخته و سرمایه دار را سرکوب کند. اما تمام این شخصیت‌ها را در فیلم‌هایش جا داد. پس از “سه میلیون دادگاه” فیلم “خیاط از تورژوک” (The Tailor from Torzhok) را ساخت که یک داستان کمدی است. البته “بوریس بارنت” در فیلم “دختری با هات باکس” (The Girl with the Hat Box) آن موضوع را هنرمندانه‌تر نشان داد.

“سه میلیون دادگاه” با اقتباس از نمایش “سه دزد” از “امبرتو نوتاری” ساخته شد و به تبلیغات سیاسی خاصی اشاره نمی‌کند. بلکه طبقات جامعه را هدف قرار می‌دهد. در این فیلم شاهد سه سارق از سه طبقه جامعه هستیم. یکی یک دزد بیچاره، دیگری یک سارق از طبقه متوسط و سومی یک بانکدار است. دو دزد اول به سه میلیون دارایی بانکدار پی می‌برد. آنچه رخ می‌دهد نه ماجرای یک سرقت بلکه نقدی بر استانداردهای جامعه است.


8. ماجراهای فوق العاده آقای وست در سرزمین بلشویک‌ها – THE EXTRAORDINARY ADVENTURES OF MR. WEST IN THE LAND OF THE BOLSHEVIKS – 1924

شاید سینمادوستان اصطلاح “پدیده کولشوف” را شنیده باشند اما بقیه شاید فیلم‌های او را هم تماشا نکرده باشند. در حقیقت او تکنیکی از تدوین را به وجود آورد که طبق آن گفته می‌شود اگر بازیگر نتوانست حسی را منتقل کند، تدوین باید از عهده آن بربیاید. “لو کولشوف” (Lev Kuleshov) یک طراح مد بود که کارگاه فیلمسازی او اوایل سال‌های 1920 استعدادهایی مانند “آیزنشتاین”، “بارنت” و “پودوفکین” را به سینمای شوروی معرفی کرد. همان موقع بود که لنین گفت: “از بین تمام هنرها سینما برای ما مهم‌ترین هنر است.”

فیلم “ماجراهای فوق العاده آقای وست در سرزمین بلشویک‌ها” در همان سالی که لنین مرد ساخته شد. یک فیلم سیاستی که تکنیک‌های کمدی صامت آمریکا را با سنت‌های شوروی ترکیب کرد. داستان درباره یک تاجر آمریکایی به نام وست است که می‌خواهد برای تجربه کردن سرزمین بلشویک‌ها به روسیه برود. متاسفانه تنها آشنایی او با بلشویک‌ها مجله آمریکایی است که کلی کاریکاتور از بلشویک‌ها چاپ می‌کند. بنابراین او جدی گاوچران را (با بازی “بوریس بارنت”) به عنوان بادیگارد با خود می‌برد. بادیگارد او تفنگ، کلاه و حتی طناب هم دارد.

در روسیه چمدان آقای وست دزدیده شده و بادیگاردش هم از او جدا می‌شود. چمدان او نزد ژبان (با بازی فیلمساز دیگر شوروی “پودوفکین”) و دارودسته اش برده می‌شود. او  برای سرقت بیشتر از آقای وست به سراغش رفته و فریبش می‌دهد. در این میان جدی هم در خیابان‌های شهر مردم را می‌ترساند تا اینکه یکی از دوستانش را می‌بیند.

تاریخ جنگ سرد آنقدر پیچیده است که گاهی اوقات یادمان می‌رود آمریکا و روسیه پیش از آن هم با هم دشمنی داشتند. دخالت آمریکا در جنگ داخلی روسیه همان زمان شدت داشت. با این حال این فیلم دست دوستی به سوی آمریکا دراز کرده و از آن‌ها می‌خواهد درباره روسیه به سوتفاهم دچار نشوند. گرچه شخصیت‌ها پیچیده هستند، اما برخلاف فیلم‌های بعدی شوروی آمریکا به عنوان دشمن نمایش داده نمی‌شود. وست ساده لوح و احمق است و آدم می‌تواند با او همدردی کند.

به علاوه تأثیرپذیری از سینمای آمریکا، سینمای قبل از انقلاب روسیه و سینمای شوروی روایت را جذاب‌تر می‌کند. کمدی‌های صامت بعدی شوروی آنقدر نوآور و دیدنی بودند که شاید این اثر کولشوف در مقابل آنها ضعیف باشد. با این حال یکی از بهترین فیلم‌های سینمای شوروی است.


7. دختر سیگارفروش از موصلپروم – THE CIGARETTE GIRL OF MOSSELPROM – 1924

یک کمدی صامت از “یوری آندریویچ ژلیابوزسکی” (Yuri Zhelyabuzhsky) که آنقدرها سیاسی نیست. بله این فیلم یک شخصیت آمریکایی سرمایه در و چاق دارد که همیشه در حال کشیدن پیپ است. بنابراین در صحنه آغازین سرمایه داری را نقد می‌کند. اما ماجرای اصلی فیلم درباره شخصیتی دوره گرد به نام زینا و خواستگاران او، از جمله یک آمریکایی است. این فیلم با ضبط در یک لوکیشن مسکوی سال‌های 1920 را خوب نشان می‌دهد. لازم به ذکر نیست که این فیلم به خاطر عدم نقد تبعیض طبقاتی نکوهش شد.

شاید این فیلم به اندازه آثار آیزنشتاین نوآور یا مانند آثار بارنت تند و تیز نباشد. اما با افزودن عناصر آوانگارد به روایت خود فیلمی دیدنی است. زینا هم شخصیتی جذاب دارد. دختری سرسخت که دنبال کار است نه ازدواج. در برخی صحننه ها نمی‌داند چه می‌خواهد. رفتار مردهای اطرافش هم او را دلزده می‌کند.

در بخشی از فیلم برای اعمال عنصر بزن و بکوب داستان از زینا فاصله گرفته و بر داستان فرعی نیکودیم تمرکز می‌کند. او کارمندی احمق است که عاشق زینا شده. رفتار او بیننده را به یاد چاپلین می‌اندازد. طراحی لباس زینا به عنوان یک سیگارفروش مدرن و دیدنی است. “یولیا سولنتسه وا” (Yuliya Solntseva) بازیگر نقش زینا در همان سال با اکران فیلم “آلیتا” محبوب‌تر شد. او چند سال بعد با فیلمساز شوروی “الکساندر داوژنکو” ازدواج کرد و در کنار او چند فیلم کارگردانی کرد. البته این فیلم به مضامین سیاسی دوره خود نیز نقد وارد می‌کند. کاری که از یک فیلم صامت تجاری در آن دوره شوروی بعید است. به طور کلی این داستان عاشقانه یکی از بهترین فیلم‌های سینمای شوروی است که از دیدنش لذت می‌برید.

همچنین بخوانید: لیست بهترین فیلم‌های صامت ژاپن که باید آنها را تماشا کنید


6. تب شطرنج – CHESS FEVER – 1925

فیلمی 28 دقیقه‌ای از “وسوالد پودوفکین” (Vsevolod Pudovkin) که شناخته شده ترین کمدی صامت شوروی و یکی از خنده دارترین‌هاست. “پودوفکین” به کمک تدوین و ساختارگاریی که در آن موقع به محبوبیت بین المللی رسیده بود، طنز فیلم را منتقل کرد. با این حال این اثر سیاسی نیست. یک اثر سرگرم کننده است که شیفتگی به شطرنج را نشان می‌دهد. “ولادیمیر فوگل” نقش قهرمان معتاد به شطرنج را بازی می‌کند. این اولین نقش اصلی او بود که باعث شد به همراه ” ایگور ایلینسکی” (Igor Ilyinsky) به شهرت برسد. اعتیاد این قهرمان به شطرنج در زندگی عاشقانه‌اش مانع ایجاد می‌کند.

شخصیت زن داستان نه تنها از توجه نامزدش به شطرنج بیزار است بلکه از این ورزش نفرت دارد چون آن را همه جا می‌بیند. در یکی از صحنه‌ها تمام مهره‌های شطرنج نامزدش را بیرون می‌اندازد. هر مهره به دست یکی از افراد توی خیابان می افتد و آنها را نیز در بازی داخل می‌کند. حتی در یک صحنه قهرمان شطرنج کوبا “خوزه رائول کاپابلانکا” (Jose Raul Capablanca) هم وارد می‌شود. اینجاست که زن به لذت بازی شطرنج پی می‌برد.

در این فیلم تأثیر کمدی بزن بکوب آمریکا دیده می‌شود. با این حال کات‌های سریع پودوفکین، فیلمبرداری متفاوت و تصاویر آن را خاص می‌کند. سبک او در فیلم کاملاً حس می‌شود. سبکی که در فیلم‌های بعدی آن را کامل کرد. فیلم‌هایی نظیر “مادر” (Mother – 1926)، ” پایان سن پترزبورگ” (The End of St. Petersburg – 1927) و “طوفان بر فراز آسیا” (Storm Over Asia – 1928).

اگر سریال “گامبی وزیر” (The Queen’s Gambit – 2020) را دیده باشید حتماً درباره تأثیر شوروی در شطرنج چیزهایی می دانید. در حقیقت پس از انقلاب روسیه در سال 1917، تب شطرنج کشور را گرفت. برنامه حمایتی دولت از شطرنج در سال‌های 1920 آغاز شد تا این ورزش در تسخیر ثروتمندان نباشد. بنابراین این ورزش برای طبقه کارگر یک پدیده بود و دولت می‌توانست به کمک آن درس‌هایی یاد بدهد. آیا موفق بود؟ معلوم نیست. اما اعمال شطرنج به عنوان یک ابزار فرهنگی توسط شوروی جالب است.


5. دختری با هات باکس – THE GIRL WITH THE HAT BOX – 1927

یکی از بهترین فیلم‌های سینمای شوروی ساخته “بوریس بارنت” که عناصر سینمای صامت را با داستانی از زندگی در مسکو ترکیب می‌کند. “آنا استن” (Anna Sten) نقش یک زن جوان به نام ناتاشا را بازی می‌کند که در شهری کوچک به همراه پدربزرگش زندگی می‌کند. آن‌ها با کلاه دوزی خرجشان را درمی آورند. ناتاشا کلاه‌ها را به فروشگاه کلاه فروشی یک زوج ثروتمند می‌برد. مادام ایرن صاحب مغازه در بالای آنجا یک واحد به نام ناتاشا گرفته. از آنجاییکه ناتاشا پیش پدربزرگ است، همسر زن و مهمان‌هایش در آنجا به سر می‌برند.

ناتاشا در یکی از رفت و آمدها با یک دانشجوی بی خانمان آشنا شده و دلش برای او می‌سوزد. پس تصمیم می‌گیرد ازدواج مصلحتی ترتیب دهد. بنابراین او را به همان خانه بالای مغازه می‌برد. از اینجا به بعد کشمکش آغاز می‌شود. این فیلم بر قرعه کشی ملی نقد وارد می‌کند. چون همسر ایرن به جای دستمزد به ناتاشا بلیت می‌دهد. بلیتی به سوی خوشبختی.

یکی از بهترین فیلم‌های کمدی صامت که کارگردانی بارنت و تصاویر زیبا آن را دیدنی کرده است. تصاویر مناظر زیبا، راه آهن و مردم توی خیابان فیلم را زنده می‌کند. همچنین مشکلات آن دوره مانند کمبود آب و مالیات هم در فیلم نمایش داده می‌شود. استفاده بارنت از لوکیشن و فضا و اجرای زیبای “آنا استن” یک فیلم دیدنی خلق می‌کند.


4. شادی – HAPPINESS – 1935

محبوب‌ترین فیلم “الکساندر ایوانوویچ” (Alexander Medvedkin) با حمایت از انقلاب و اهداف بلشویک. که با این حال فیلم‌های او با سانسور، خشم استالین و مستبدین شوروی مواجه شد. در سال‌های 1960 بود که فیلم در سراسر اروپا پخش شد. “کریس مارکر” مستندساز فرانسوی، جز کسانی بود که از فیلم حمایت کرد و بعدها با کارگردان دوست داشت. در سال 1992 مارکر فیلم “آخرین بلشویک” (The Last Bolshevik) را ساخت که به زندگی و آثار “ایوانوویچ” می‌پردازد.

“شادی” از همان صحنه اول توجهمان را جلب می‌کند. یک خانواده فقیر از لای حصار به خانواده ثروتمندی که زیر درخت نشسته و کیک می‌خورند، خیره شده‌اند. با مردن کشاورز پیر پسرش قسم می‌خورد شادی را برای خانواده به ارمغان بیاورد. او و همسرش آنا کشاورزی می‌کنند اما با آمدن خشکسالی با دریافت کنندگان مالیات، تاجرین و بعدها کشیش‌ها دست به گریبان می‌شوند. آن‌ها به مزارع جمعی می‌روند و تلاش می‌کنند زندگی‌شان را تغییر دهند.

شاید فیلم کمدی به نظر نرسد، اما کارگردان با لحن کنایی خود پوچی زندگی کشاورز را نشان می‌دهد. فیلمساز با تکیه بر کمدی فیزیکی و اغراق شده یک کمدی صامت دیدنی خلق می‌کند. با این حال در بطن فیلم مسائل سیاسی و خفقان دوره استالین را نشان می‌دهد. فیلم صحنه‌های جالبی دارد. از جمله ماسک‌های عجیب ارتش و تاپ راهبه ها (در فیلم مذهب نقد شده است). فیلمنامه ابزورد فیلم هم بیننده را با خود همراه می‌کند.

“شادی” مانند فیلم‌های دیگر شوروی مسائل فمینیستی را هم نمایش می‌دهد. زن‌ها همراه با شرایط سیاسی اجتماعی عوض شده و نقش متفاوتی را قبول می‌کنند. در حقیقت در دوره استالین زنان نقش مهمی داشتند که در این فیلم هم شاهد آن هستیم. حتماً این فیلم را تماشا کنید چون یکی از بهترین فیلم‌های سینمای شوروی است.

همچنین بخوانید: لیست 12 فیلم صامت جذاب و دیدنی که باید تماشا کنید


3. مادربزرگم – MY GRANDMOTHER – 1929

یک کمدی صامت زیبا از “کوت میکابریدز” (Kote Mikaberidze) که بوروکراسی را نقد می‌کند. فیلم داستان منسجمی ندارد اما درباره یک کارمند است که می‌خواهد با یافتن “مادربزرگ” برای خودش کار پیدا کند. کارگردان پس از یک سوم اولیه فیلم به جزئیات بوروکراسی شوروی می‌پردازد. با این حال شیوه نمایش آن راضی کننده است و بیننده را همراه می‌کند.

کارگردان به کمک زاویه آوانگارد دوربین، انیمیشن استاپ موشن، کات‌های سریع و مونتاژ توانسته حقیقت بوروکراسی را به نمایش بگذارد. کارهای اداری خسته کننده در فیلم می‌تواند یادآور فیلم “زنگ تفریح” (Playtime – 1967) از “ژاک تاتی” (Jacques Tati) باشد. این کمدی بر عنصر بزن بکوب تکیه نمی‌کند. شخصیت اصلی اخراج می‌شود، چون یک روزنامه به صورت کارتون تنبلی او را به تصویر می‌کشد. این یعنی نظام بزرگ‌تری بر او تسلط دارد.

کارگردان توانسته از طریق فضای کمدی پیام سیاسی خود را منتقل کند. سینمای رئالیسم خفقان آور استالین از طریق تصویر ابزورد نمایش داده می‌شود. گرچه این طنز ابزورد برایمان جالب است. مانند صحنه فراموش نشدنی رقص همسر و دختر مرد. کارگردان می‌خواهد با تقلید زندگی سرمایه داران بدبختی خانواده فقیر را به تصویر بکشد.

رئیس سرمایه دار داستان هم زننده است. او اصلاً روحیه انقلابی ندارد. شاید به همین دلیل است که فیلم رژیم را خشمگین کرد. این فیلم در سال‌های 1970 موردتوجه قرار گرفت. نسخه انگلیسی آن با موسیقی متن “بث کاستر” (Beth Custer) هم موجود است، اما نسخه شوروی را تماشا کنید. چون موسیقی متن آهنگسازهای گرجستانی آن را لذتبخش تر می‌کند.


2. خانه روی تروبنایا – THE HOUSE ON TRUBNAYA – 1928

“بوریس بارنت” یک بوکسور حرفه‌ای بود که بعدها به بازیگری، فیلمنامه نویسی و کارگردانی روی آورد و از نوابغ سینمای شوروی محسوب می‌شود. برخی منتقدین می گویند گرچه او از رینگ بوکس خارج شد اما بعد روی صفحه سینما مشت زنی کرد. این فیلم یک کمدی کنایی است که داستان آن در دوره سیاست اقتصادی جدید (1921-1928) در مسکو جریان دارد. فیلم با ترکیب صحنه‌ای بزن بکوب و ایدئولوژی شوروی، سختی‌های زندگی دختری روستایی به نام پاراشا را که توسط خیاط به او اعمال شده، نشان می‌دهد.

کارگردان با دقت این مسائل را با فضای سیاسی حاکم پیوند می‌دهد، به طوری که پاراشا بعدها به حزب کارگر می‌پیوندد. گرچه فیلم پیام سیاسی دارد اما می‌توانید به خاطر ساختارش آن را تماشا کنید. داستان با عناصر آوانگارد خود مقاومت حزب کارگر در برابر سرمایه دار را نشان می‌دهد. گفته می‌شود این فیلم مسکوی شاد در آخرین مراحل طرح اقتصادی را نشان می‌دهد که بعدها ترس و وحشت بر جامعه سایه انداخت.

اما صحنه‌های کمدی و خوش ساخت فیلم پیام سیاسی را به سایه می‌برد. از صحنه شاعرانه آغاز فیلم تا پایان شاهد صحنه‌های دیدنی هستیم. فیلمساز با فلش بک، مونتاژ و شات های دیدنی یکی از بهترین فیلم‌های سینمای شوروی را خلق کرد.


1. تختخواب و مبل – BED AND SOFA – 1927

فیلمی ساخته ” َبرام روم” (Abram Room)، یکی از شاگردان “لو کولشوف”. یک درام روان شناسانه و کمدی متعلق به زمانی که رئالیسم اجتماعی و آموزش سیاست بر جامعه حاکم بود. لویدا به همراه همسر کارگرش کولیا در یک انباری در مسکو زندگی می‌کند. لویدا روزها با کارهای خانه و خواندن مجله سرش را گرم می‌کند. تا اینکه روزی یک چاپگر و رفیق کولیا در ارتش سرخ به نام ولودیا از راه می‌رسد. کولیا از دوستش می‌خواهد روی مبل که جای گربه‌اش است، بخوابد.

وقتی کولیا سرکار می‌رود، ولودیا قلب لویدا را ربوده و از مبل به روی تخت می‌رود. با آمدن کولیا ورق برمی گردد و داستانی درباره احقاق حقوق زنان در جامعه شوروی آغاز می‌شود. فیلم فارغ از محتوای جنسی و خانوادگی خود به مضامین رئالیسم اجتماعی هم اشاره دارد. صمیمیت جنسی ولودیا و لویدا در بازی ورق یک صحنه شگفت انگیز بود.

بی پردگی کارگردان در نمایش احساسات شخصیت‌ها یادآور فیلم‌های هالیوودی است. به علاوه فیلم جایگاه جدیدی از شخصیت زن را نشان می‌دهد. تماشاگران نسبت به فیلم نقدهای منفی هم داشتند و حتی کشورهایی مانند بریتانیا نمایش آن را ممنوع کردند. با این حال “تختخواب و مبل” یکی از مهم‌ترین آثار کمدی صامت شوروی و یکی از بهترین فیلم‌های سینمای شوروی است.

همچنین بخوانید: بهترین فیلم‌های کره جنوبی در قرن بیست و یک که باید تماشا کنید


امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید؛ منتظر شنیدن نظراتتان هستیم!

                               

دیدگاه‌ها

بستن فرم