چگونه مقطع دکترا را در آلمان تحصیل کنیم

آلمان یکی از مقصدهای مهم تحصیلی است که سالانه حدود 4000 دانشجوی بین‌المللی در آنجا تحصیل می‌کنند. در اینجا با شیوه تحصیل در این کشور آشنا می‌شویم.

چرا مقطع دکترا را در آلمان تحصیل کنیم؟

دلیل شهرت آلمان برای مقطع دکترا مشخص است: آلمان در عرصه تحقیق و نوآوری پیشگام است، اقتصاد روبه رشد و کیفیت زندگی بالایی دارد و در عرصه‌های مهندسی و تولید درحال‌توسعه است در آلمان دانشگاه‌های بسیار خوبی وجود دارد که 43 عدد از آن‌ها در سال 2015 جز 800 دانشگاه برتر بودند. دراین‌بین دانشگاه Technische در آلمان رتبه اول و در جهان رتبه 60 ام را کسب نموده و دانشگاه Reprecht-Karls در جایگاه 66 ام قرار دارد.

آلمان نه‌تنها استانداردهای بالایی برای زندگی دارد، بلکه با هزینه کم برای تحصیل و بورسیه‌های مختلف، زندگی راحتی در اختیار دانشجویان بین‌المللی قرار می‌دهد. مقطع دکترا در آلمان اغلب بدون هزینه بوده و بیش از یک‌چهارم درخواست‌کنندگان تحصیل در مقطع دکترا بورس عمومی دریافت می‌کنند.

در آلمان چند نوع دکترا ارائه می‌شود؟

دکترای فردی

این روش همان روش رایج است که به کمک استاد راهنما از تز خود دفاع می‌کنید اما در حقیقت بیشتر کارها را خودتان انجام خواهید داد. این نوع دکترا حدود سه تا پنج سال طول می‌کشد، انعطاف‌پذیری بیشتری دارد اما مسئولیت بیشتری به عهده فرد است. همچنین این محدودیت وجود ندارد که تنها در دانشگاه تحقیقات خود را انجام دهید، بلکه می‌توانید در بخش صنعتی یک سازمان غیردانشگاهی یا یک شرکت آلمانی تحقیقات خود را انجام دهید.

برنامه‌های ساختاری دکترا

در این روش گروهی از دانشجویان دکترا توسط گروهی از استادان راهنما تعلیم می‌بینند. بیش از 700 نوع از این برنامه‌ها وجود دارد که به‌صورت بین‌المللی فعالیت داشته و به زبان انگلیسی انجام می‌گیرند. این برنامه‌ها با برنامه‌های دکترای فردی فرق دارند زیرا پروپوزال‌های تحقیقاتی باید با این برنامه‌ها منطبق باشند، درحالی‌که در دکترای فردی فرد می‌تواند به‌طور آزادانه پروژه خود را انتخاب کند.

کدام دانشگاه‌های آلمان مقطع دکترا را ارائه می‌دهند؟

بیشتر دانشگاه‌های آلمان دکترا را ارائه می‌دهند.

تحصیل در مقطع دکترا در آلمان چقدر هزینه دارد؟

باوجوداینکه مقطع کارشناسی ارشد رایگان نیست، مگر زمانی که مقطع کارشناسی خود را در آلمان گذرانده باشید، مقطع دکترا کاملاً رایگان است، حداقل در شش‌ترم ابتدایی. همانند دیگر مقطع‌های تحصیلی، دانشجویان دکترا هم برای پرداخت هزینه‌های خود در هر ترم به مبلغی حدود 170 دلار تا 230 دلار نیاز دارند. بنابراین هزینه اصلی همان هزینه زندگی است. اگر برای تحصیل درخواست دهید، باید بتوانید ثابت کنید که سالانه حدود 8990 دلار منبع درآمدی دارید. بااین‌حال تحقیقات نشان می‌دهد که این بودجه هم کافی نیست زیرا یک دانشجو در آلمان برای پرداخت هزینه‌های زندگی ماهانه به 921 دلار نیاز دارد تا بهای اجاره، خوراک، پوشاک، وسایل نقلیه، کار، تفریح و موارد دیگر را پرداخت کنند.

آیا هیچ بورسیه‌های ارائه می‌شود؟

بیشتر دانشجویان دکترا برای دریافت حقوق بر روی پروژه‌های تحقیقاتی کار کرده یا بورس دریافت می‌کنند. اگر می‌خواهید برای دریافت بورس درخواست بدهید، باید به وب‌سایت دانشگاه موردنظر خود مراجعه کنید. همچنین می‌توانید کارهای پاره‌وقت را انجام دهید، اما دراین‌باره باید محدودیت‌ها را رعایت کنید. اگر جز اتحادیه اروپا یا انجمن اقتصاد اروپا باشید (به‌جز کشورهای رومانی یا بلغارستان)، برای کار با هیچ محدودیتی مواجه نیستید. اگر دانشجوی تمام‌وقت خارج از اتحادیه اروپا باشید (یا از کشورهای رومانی یا بلغارستان)، می‌توانید 190 روز کامل یا 240 نیم روز یک سال را کار کنید، پیش از اینکه مجوز کار دریافت شود. پس از دریافت کار باید با سازمان استخدامی آلمان تماس بگیرید و از شرایط قانونی مطلع شوید.

شرایط ورود چیست؟

شرایط ورود در دانشگاه‌های مختلف و برنامه‌های دکترا متفاوت است اما به‌طورکلی باید تحصیلات تکمیلی را گذرانده باشید. همچنین دانشجویان بین‌المللی که دوره کارشناسی را با موفقیت گذرانده باشند نیز می‌توانند با قبولی در آزمون ورودی و مصاحبه به مقطع دکترا راه پیدا کنند. اگر می‌خواهید به زبان انگلیسی تحصیل کنید و انگلیسی‌زبان بومی شما نیست باید با ارائه مدرک آیلتس یا تافل، مهارت خود در این زبان را نشان دهید. اگر می‌خواهید به زبان آلمانی تحصیل کنید باید با ارائه مدرک‌های DSH یا TestDaF مهارت خود را نشان دهید.

چگونه می‌توان برای مقطع دکترا درخواست داد؟

در آلمان برای دانشجویان دکترا هیچ دفتر گزینش یا فرایند پذیرش مرکزی وجود ندارد. بنابراین در ابتدا باید استاد راهنمای خود را انتخاب کنید. از طریق ارتباط با دانشگاه یا تحقیق در مراکز و تیم‌های تحقیقاتی می‌تواند استاد راهنمای مرتبط با حوزه موردعلاقه خود را پیدا کنید.

پس‌ازاین که استاد راهنمای خود را انتخاب کردید، بخش مربوطه یا کمیته دکترا توانایی شما به‌عنوان دانشجوی دکترا را تأیید می‌کند. سپس باید یک فرم را پر کنید که شامل اظهارنامه استاد راهنما، مدارک لازم و مدرک دانشگاهی است، که به شما اجازه می‌دهد در مقطع دکترا تحصیل کنید. درخواست‌نامه شما باید به زبان انگلیسی یا آلمانی باشد. کمیته آموزشی دانشگاه موردنظر مدارک را بررسی نموده و سپس مجوز را به شما اعطا می‌کند.

سپس باید در دانشگاه ثبت‌نام کنید. برای ثبت‌نام در ابتدا باید دانشگاه درخواست شما را تأیید کند. بااین‌وجود تمام دانشگاه‌ها به ثبت‌نام رسمی نیاز ندارند. می‌توانید تمام اطلاعات لازم درباره ثبت‌نام را در سایت دانشگاه بیابید. باید اطمینان حاصل کنید که مدرک کارشناسی ارشد شما پذیرفته شده باشد، مجوز اقامت یا ویزای دانشجویی دریافت نموده و بودجه کافی برای تحصیل را در اختیار دارید.

آیا باید ویزای دانشجویی دریافت نمود؟

این مورد به کشور محل اقامتتان بستگی دارد. ممکن است بسیاری از دانشجویان ویزای تحصیلی نخواهند اما باید مجوز اقامت دریافت کنند.

آیا باید به زبان آلمانی تسلط داشته باشید؟

اگرچه تسلط به زبان آلمانی زندگی شما را در آن کشور راحت‌تر می‌کند، اما اگر می‌خواهید دکترای فردی تحصیل کنید، این تز به زبان انگلیسی نوشته می‌شود، اما برنامه‌های ساختاری دکترا هم ممکن است به دانشجویان خود اجازه دهند دکترای خود را به زبان انگلیسی به پایان برسانند.