معرفی فیلم “۲۰۰۱: ادیسه فضایی” (2001: A Space Odyssey)؛ روایتی جسورانه از هستی انسان
بعضی فیلم‌ها چنان بزرگ و چنان ماندگارند که سخت است تصور کنیم قسمتی از سینما هستند، بلکه بیشتر به نظر می‌رسد قسمتی از فرهنگ بشری و همپایه‌ی آثار باستانی و میراث فرهنگی دنیا هستند. چنین توصیفاتی برای اثر سترگی مانند “۲۰۰۱: ادیسه فضایی” گزافه گویی نیستند بلکه عین حیققت‌اند. ممکن نیست کسی این فیلم را تماشا کند و در حس شگفتی و تحسین برای استعداد، قدرت و جسارت استنلی کوبریک بزرگ در داستان گویی غرق نشود. در این مقاله به معرفی فیلم “۲۰۰۱: ادیسه فضایی” پرداخته‌ایم. با پروشات همراه باشید.
- نام فیلم: “۲۰۰۱: ادیسه فضایی” (2001: A Space Odyssey)
- ژانر: علمی-تخیلی
- کارگردان: استنلی کوبریک (Stanley Kubrick)
- بازیگران: گری لاکوود، ویلیام سیلوستر، داگلاس رین
- سال تولید 1968
- جوایز: اسکار بهترین جلوههای ویژه بصری
- امتیاز آی ام دی بی: 8.3/10
- امتیاز راتن تومیتوز: 93/100
در واقع کوبریک داستان ادیسه را از نو برای ما تعریف می‌کند. ادیسه یکی از قهرمانان یونان باستان بود که به سفری دور و دراز رفت و در راه بازگشت اسیر ناملایمات و بلاهای بسیاری شد و زمانی که سرانجام به خانه بازگشت، آن کسی نبود که خانه را ترک کرده بود. در داستان “۲۰۰۱: ادیسه فضایی” همه‌ی ما ادیسه‌ایم: نژاد بشری در سفری دور و دراز به دنبال ماهیت و چیستی خودش.
“۲۰۰۱: ادیسه فضایی” فیلمی در ژانر عملی-تخیلی ساخته‌ی استنلی کوبریک و محصول سال ۱۹۶۸ است. بیش از ۵۰ سال پیش کوبریک فیلمی عظیم به معنای واقعی کلمه خلق کرده است. فیلمی که گستره‌ای از ژانرهای تخیلی، فلسفی، مرموز و درام را در برگرفته است و تنها به خاطر جلوههای ویژه شایسته‌ی قدردانی و احترام همه‌ی افراد است.
داستان این فیلم در سه برهه‌ی زمانی متفاوت و بسیار دور از یکدیگر می‌گذرد. دنیا در سال‌های ابتدایی ظهور انسان و زمانی که تنها ابزار در دسترس انسان استخوان ران اسکلت انسانی دیگر بود و پس از آن دنیا در سال ۲۰۰۱ زمانی که ابزارهای ساخته‌ی دست بشر چنان پیشرفته شده‌اند که به او قدرت فراتر رفتن از مرزهای کره‌ی زمین و تسخیر کردن فضای بی‌نهایت بین ستاره‌ها را داده است، حالا بشر از حد خودش فراتر رفته و درحال گردش در دنیایی است که قوانینش را نمی‌داند و حتی جایگاه خودش را در این دنیای جدید پیدا نمی‌کند. ماشین‌های ساخت بشر اکنون هوشمندتر و شاید حتی بی‌رحم تر از خود او شده‌اند و آن‌ها هم در پی تسلط بر دنیا و رقابت با انسان‌ها هستند. این دنیای جدید، انسان را در تقابل با یک ماشین هوشمند قرار می‌دهد و پس از مبارزه بین این دو، انسان را به دنیایی عجیب، درهم‌تنیده و جدیدی وارد می‌کند. این آخرین مقصد است، دنیایی خارج از زمان و مکان؛ جایی که انسانی جدید و از نو متولد می‌شود. سفر بشر در ادیسه‌ی فضایی این است: انسان وحشی، انسان هوشمند و ابر انسان.
نقطه‌ی مشترک انسان‌های فیلم کوبریک، انسان اولیه‌ای که هنوز از صورت میمون کاملا خارج نشده و انسان هوشمند و تحت‌تاثیر فناوری در آینده و ابر انسان تازه ظهور کرده، همین سردرگمی و احساس گم شدن در دنیایی پیچیده، بی‌رحم، عظیم و ترسناک و تقلای او برای معنا بخشیدن به آن است. دنیایی که پس از هزاران سال و بعد از تغییرات بزرگ و بی‌مانندش انسان‌ها در آن همچنان با ترس و لرز محو تماشای لوحی سیاه و مرموز هستند که بدون هیچ توضیحی ناگهان در میانشان پدیدار می‌شود. این لوح در میان انسان‌های اولیه ظاهر می‌شود و هزاران سال بعد باز هم در سیاره‌ای دیگر پیدا می‌شود و انسان‌ها را برای کشف ماهیتش به طرف خود می‌کشاند. در انتهای فیلم لوح باری دیگر در دنیای بی‌زمان و مکان جدید ظاهر می‌شود و خلقت ابرانسان را کامل می‌کند.
داستان شگفت انگیز، موسیقی متن بی‌نظیر و جلوههای ویژه‌ی خیره کننده از “۲۰۰۱: ادیسه فضایی” کلاس درسی بزرگ ساخته. کلاس درسی که توسط استاد بزرگی روایت می‌شود که تحسین همه را برمی‌انگیزد و چشم‌ها را خیره‌ی زیبایی خودش می‌کند.
تصاویری از فیلم “۲۰۰۱: ادیسه فضایی”:
امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت بده باشید؛ منتظر شنیدن نظراتتان هستیم!
دیدگاه‌ها