همه چیز درباره مرحله جسم زرد در چرخه قاعدگی زنان

تعریف کلی: میزان چرخه قاعدگی که پس از تخمک گذاری اما پیش از اولین روز چرخه قاعدگی دیگر رخ می دهد، مرحله جسم زرد نام دارد. به طور کلی مرحله جسم زرد بین 10 تا 14 روز طول می کشد. برخی از زنانی که به مشکلات ناباروری دچارند مرحله جسم زرد کوتاهی دارند. سقط جنین های مکرر – بیش از دو بار سقط جنین پشت هم – هم با مرحله جسم زرد کوتاه رابطه مستقیم دارد.

مشکلات مرحله جسم زرد به دلیل مشکلات مربوط به جسم زرد ناشی می شوند.با این حال برخی از زنان که قدرت باروری طبیعی دارند نیز ممکن است مرحله جسم زرد کوتاه داشته باشند. ارتباط میان طول مرحله جسم زرد و باروری نامشخص است. در پایین در این باره بیشتر توضیح می دهیم. با پروشات همراه باشید.

در مرحله جسم زرد چه رخ می دهد

چرخه قاعدگی می تواند به دو بخش اصلی تقسیم شود: مرحله فولیکولی و مرحله جسم زرد.

مرحله فولیکولی تماما به تخمک گذاری مربوط است. تغییرات هورمونی باعث تغییر فولیکول شده و نهایتا یک تخمک خارج می شود. فولیکول ها حباب های کوچکی هستند که تخمک ها در آن به وجود می آیند. این مرحله رشد تکامل تخم نام دارد. اهمیت مرحله جسم زرد در آماده کردن رحم برای بارداری است. زیرا بدن شما این تصور را دارد که تخمک آزاد شده بارور خواهد شد. پس از تخمک گذاری فولیکولی که تخمک را آزاد کرده جسم زرد مرده نام دارد. جسم زرد مرده استروژن و پروژسترون ترشح می کند.

اگرچه استروژن مهم است، اما پروژسترون مهم ترین هورمون مرحله جسم زرد است که نقش های مهمی دارد، از جمله…

• از جمله هورمون های GnRH، FSH و LH که تخمک را به وجود آورده و به تخمک گذاری کمک می کنند را متوقف می کند. مگر اینکه باردار باشید.
• آماده کردن رحم: هورمون پروژسترون باعث تولید پروتئین های مخصوصی می شود که رحم را ضخیم می کنند.
• پیشگیری از قاعدگی: پروژسترون از تجزیه شدن آندومتر رحم که در صورت بارداری باعث سقط جنین خواهد شد.

پروژسترون می تواند دمای بدن را نیز افزایش دهد. اگر دمای بدن را اندازه بگیرید متوجه می شوید که پس از تخمک گذاری دمای بدن افزایش می یابد. اگر باردار شوید، دمای بدن از دمای مرحله جسم زرد بالاتر بوده و به تعادل می رسد. اگر باردار نشوید، پیش از آغاز قاعدگی دمای بدن کاهش می یابد. کاهش میزان پروژسترون هم دمای بدن را کاهش داده و هم باعث آغاز قاعدگی می شود. پروژسترون همچنین مسئول ایجاد علائم مرحله جسم زرد است که بسیاری از زنان آن را با علائم بارداری اشتباه می گیرند.

همچنین بخوانید: همه‌چیز درباره پریود زنان و راه‌های تسکین درد آن

مرحله جسم زرد چه مدت طول می کشد؟

به طور متوسط مرحله جسم زرد بین 12 تا 14 روز است. اما می تواند حداقل 8 روز یا حداکثر 16 روز  باشد. طول مدت مرحله جسم زرد شما هرچقدر که باشد باید در تمام چرخه ها مشابه باشد. بنابراین زنی که مرحله جسم زرد او 12 روزه باشد ممکن است این مرحله در او 11 تا 13 روزه باشد. اگر مرحله جسم زرد از 13 روز طولانی تر باشد ممکن است نشانه بارداری باشد.

یک مرحله جسم زرد کوتاه تر از  8 روز (یا 10 روز) باشد می تواند نشان دهنده مشکل باروری باشد. اما همیشه اینگونه نیست. در حالی که زنی که بارها سقط جنین مکرر داشته ممکن است مرحله جسم زردش کوتاه باشد، اما زنی که توانایی باروری بالایی دارد نیز ممکن است طول مرحله جسم زرد اش کوتاه باشد.

با استفاده از بررسی دمای بدن خود می توانید به مدت مرحله جسم زرد بدن تان پی ببرید. اگر با بررسی ها متوجه کوتاه بودن مرحله جسم زرد خود شدید نگران نباشید. تا زمانی که علائم ناباروری نداشته باشید جای نگرانی نیست. با این حال اگر پس از یک سال تلاش باردار نشدید (یا پس از شش ماه، درصورتی که 35 سال به بالا هستید)، به پزشک مراجعه کنید. اگر با علائم نگران کننده دیگری مواجه شدید هم باید به پزشک مراجعه نمایید.

همچنین بخوانید: همه چیز درباره جفت سرراهی در بارداری

نقص مرحله جسم زرد چیست؟

نقص یا اشکال مرحله جسم زرد می تواند دلیل ناباروری و سقط جنین باشد و به معنای میزان پایین پروژترون در طول مرحله جسم زرد است. با این حال آن را مسبب ناباروری و سقط جنین زودهنگام می دانند. دراین باره بحث های گوناگونی وجود دارد. طبق سازمان بهداشت و ناباروری آمریکا این شرایط نمی تواند دلیل اصلی ناباروری باشد. این بحث ها به این دلیل وجود دارند:

• مشکل در تشخیص (تحقیقات نتوانسته برای آزمایش یا تایید نقص مرحله جسم زرد راه حل قطعی بیابد.)
• نتایج نامشخص (مرحله جسم زرد کوتاه یا میزان پایین پروژسترون همیشه نشان دهنده ناباروری یا سقط جنین مکرر نیست.)
• نتایج نامشخص درمانی (مشخص نیست که آیا درمان های پیشنهادی می تواند باروری را درمان کرده و یا از سقط جنین پیشگیری کند.)

مشکلات یا علائم احتمالی مربوط به نقص مرحله جسم زرد عبارت اند از:

• لکه بینی بین تخمک گذاری و تاریخ قاعدگی
• سقط جنین های زودهنگام مکرر
• تخمک گذاری نامکرر
• چرخه های قاعدگی کوتاه مدت

دلایل احتمالی نقص مرحله جسم زرد عبارت اند از:

• مشکلات تیروئید
• ورزش بیش از حد
• مشکلات تغذیه مانند انورکسیا
• سن (سن بیشتر از 35 سال)
• چاقی
• سندروم ستخمک گذاری پلی کیستیک
• آندومتریوز
• Hyperprolactinemia
• درمان آی وی اف که شامل استفاده از GnRH agonists

همچنین بخوانید: همه چیز درباره ناباروری در زنان و روش های درمان آن

تشخیص نقص مرحله جسم زرد

همانطور که گفتیم برای تشخیص نقص مرحله جسم زرد هیچ تحقیق جامعی صورت نگرفته است و هر روشی مشکلات احتمالی خود را دارد. با این حال برای شناسایی نقص مرحله جسم زرد راه هایی وجود دارد از جمله:

بررسی دمای بدن: با این بررسی می توانید به دوره های جسم زرد بسیار کوتاه پی ببرید. اما طبق تحقیقات با این روش نمی توان به روز دقیق تخمک گذاری پی برد. بنابراین نمی توان به طور قطع گفت که مرحله جسم زرد چند روز است. شاید از روزی که از طریق بررسی به دست آمده هم طولانی تر باشد.

آزمایش میزان پروژسترون: میزان پروژسترون می تواند شش تا هشت روز پس از وقوع تخمک گذاری انجام شود. با این حال میزان طبیعی پروژسترون مشخص نیست. یکی دیگر از مشکلات احتمالی زمان بندی است. اگرچه میزان پروژسترون حدود یک هفته پس از تخمک گذاری در اوج است اما مشخص کردن روز دقیق تخمک گذاری ساده نیست. در نتیجه نمی توان مشخص کرد که چه روزی آزمایش را انجام دهید.

نمونه برداری آندومتر: نمونه برداری آندومتر به این معناست که در مرحله جسم زرد بخشی از بافت آندومتر را برمی دارید تا ببینید آیا سلول ها در مرحله صحیح رشد قرار دارند یا خیر (با توجه به وضعیت زن در چرخه قاعدگی). این مورد زمانی روش قطعی تشخیص نقص مرحله جسم زرد محسوب می شد. با این حال مطالعات انجام شده نتایج مختلف دریافته اند. نتایجی که غیرعادی محسوب شده بودند به بارداری های ناموفق ختم نشدند.

همچنین بخوانید: چگونه از بارداری پیشگیری کنیم

مرحله جسم زرد و سقط زودهنگام

آیا نقص مرحله جسم زرد می تواند به سقط جنین زودهنگام منجر شود؟ و آیا درمان نقص مرحله جسم زرد با پروژسترون می تواند این مشکل را حل کند؟ این یک سوال پیچیده است و پاسخ آن اغلب این است: “از آنجاییکه نقص های مرحله جسم زرد وجود ندارند، پاسخ خیر است.” با این حال پاسخ واقعی پیچیده تر است.

هیچ مدرکی وجود ندارد که بتوان به طور قطع گفت آیا نقص مرحله جسم زرد (به معنای مرحله جسم زرد کوتاه یا میزان کم پروژسترون) به سقط جنین یا ناباروری منجر می شود. زنانی که سقط جنین مکرر نداشته اند، تجویز مکمل پروژسترون احتمال سقط جنین زودهنگام را در آن ها کاهش نداده است.

به این معنا که زنانی که سقط های مکرر را تجربه کرده اند (دو یا چندین سقط) می توانند از مزایای مکمل پروژسترون استفاده کنند. در صورتی فرد چندین سقط ناموفق داشته باشد میزان تاثیر این مکمل ها کمتر خواهد بود.

درمان نقص مرحله جسم زرد

همانطور که گفتیم برای درمان نقص مرحله جسم زرد راه حل مشخصی وجود ندارد. پزشک شما ممکن است از راه های زیر استفاده کند:

• درمان شرایط زیر در ابتدا: برای مثال اگر مشکل تیروئیدی داشته باشید در ابتدا آن مشکل درمان می شود.
• بهبود تخمک گذاری با داروهای باروری: با بهبود تخمک گذاری ممکن است جسم زرد مرده قوی تر بوده و به مرحله جسم زرد سالم تری منجر شود.
• مکمل های پروژسترون: درباره اینکه آیا مکمل های پروژسترون می توانند باروری را بهبود بخشیده یا احتمال سقط جنین زودهنگام را کاهش دهند بحث های مختلف وجود دارد. همانطور گفتیم، پروژسترون می تواند برای زنانی که سه یا چندین سقط ناموفق داشته باشند مفید باشد.
• در مرحله جسم زرد ممکن است مقادیر اندک هورمون hCG تزریق شود. با این حال مکمل های پروژسترون به دلیل عوارض کمتر رایج تر خواهند بود.

مکمل های پروژسترون به همراه درمان آی وی اف مرحله جسم زرد را تقویت کرده و بارداری را موفق تر کنند. تزریقات پروژسترون یا شیاف پروژسترون می توانند تجویز شوند.

امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید. منتظر شنیدن نظراتتان هستیم!