همه چیز درباره سرگیجه و بیماری‌های وابسته به آن
سرگیجه یکی از رایج‌ترین مشکلات است که تصور می‌کنید در حال چرخش هستید یا تصور می‌کنید اطراف شما در حال چرخیدن است. سرگیجه همانند بیماری حرکت است. افرادی که به سرگیجه دچارند تصور می‌کنند یا خودشان در حال چرخیدن هستند یا چیزهایی که در اطرافشان قرار دارد. سرگیجه همانند ضعف کردن نیست.
از دلایل اصلی سرگیجه می‌توان سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم، نشانگان منییر و سرگیجه حاد را نام برد. درمان سرگیجه به دلایل ایجاد ان بستگی دارد. درمان‌های رایج عبارت‌اند از تمرینات فیزیکی و در صورت لزوم داروهایی مهارکننده عصب حلزونی.
بیماری‌های وابسته به سرگیجه هم به عوامل ایجادکننده سرگیجه بستگی دارند. سرگیجه حاد معمولاً کمتر از 24 تا 28 ساعت طول می‌کشد. بیماری نشانگان منییر درمان ندارد اما می‌توان علائم آن را کنترل کرد.
دلایل بیماری‌های وابسته به سرگیجه
دو نوع سرگیجه وجود دارد. سرگیجه ثانویه درنتیجه مشکل در گوش داخلی یا عصب حلزونی ایجاد می‌شود. زیرا این عصب‌ها گوش داخلی را به مغز متصل می‌کنند. سرگیجه مرکزی در صورت وجود مشکل در مغز، به‌خصوص مخچه، ایجاد می‌شود. مخچه بخشی از پس‌مغز است که حرکات و تعادل را کنترل می‌کند.
دلایل ایجاد سرگیجه حلزونی
حدود 93 درصد موارد سرگیجه سرگیجه حلزونی هستند که به این دلایل ایجاد می‌شوند:
- سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) که به دلیل تغییر وضعیت سر ایجاد می‌شود. زمانی که کریستال‌های کلسیم در مجرای گوش به حرکت درمی‌آید سرگیجه ایجاد می‌شود.
- نشانگان منییر یک بیماری گوش داخلی که بر تعادل و شنوایی تأثیر می‌گذارد.
- اختلال عصب حلزونی حاد، نوعی التهاب گوش داخلی که باعث سرگیجه ناگهانی می‌شود.
به‌ندرت ممکن است سرگیجه حلزونی به این دلایل رخ دهد:
- فیستول پری لنف، یا ارتباط غیرطبیعی گوش میانی و داخلی
- سایش کلستومی یا سایش به دلیل وجود کیست در گوش داخلی
- اتواسکلروز یا رشد غیرعادی استخوان در گوش میانی
دلایل سرگیجه مرکزی
دلایل سرگیجه مرکزی عبارت است از:
- سکته
- تومور در مخچه
- میگرن
- ام اس
علائم بیماری وابسته به سرگیجه
سرگیجه همانند بیماری حرکت است و تصور می‌کنید اتاق اطراف شما در حال چرخش است. علائم این بیماری عبارت است از:
- تهوع
- استفراغ
- سردرد
- عدم تعادل در راه رفتن
تشخیص بیماری وابسته به سرگیجه
تشخیص بیماری وابسته به سرگیجه به این عوامل بستگی دارد:
- سرگیجه داشته باشید
- سرگیجه شما حلزونی یا مرکزی باشد
- علائم پرخطر دیده شود
پزشکان با این سؤال ساده “اطراف شما در حال چرخش است یا خودتان احساس بی‌حالی می‌کنید؟” بی‌حالی را از سرگیجه متمایز می‌کنند. اگر اطراف شما در حال چرخش باشد سرگیجه واقعی دارید. اگر خودتان بی‌حال باشید احساس ضعف می‌کنید.
آزمایشات
برای تشخیص نوع سرگیجه باید این آزمایشات را انجام دهید:
- آزمون چرخش سریع سر: شما به بینی بازرس نگاه می‌کنید و او سریع سرش را به می‌چرخاند و حرکت نگاه شما را بررسی می‌کند.
- آزمون رومبرگ: سرپا ایستاده و پاهایتان را کنار هم قرار می‌دهید، سپس چشم‌ها را بسته و سعی می‌کنید تعادل خود را حفظ کنید.
- آزمون فاکوتا-اوتربرگر: از شما خواسته می‌شود با چشم‌های بسته قدم رو بروید و تعادل خود را حفظ کنید.
- آزمون دیکس-هالپیک: روی یک میز نشسته‌اید و به‌سرعت از عقب خم می‌شوید به‌طوری‌که سر خود را به چپ یا راست نگه داشته‌اید. پزشک به حرکات چشم شما دقت می‌کند تا درباره وضعیت سرگیجه‌تان مطمئن شود.
آزمایشات دیگر مخصوص بیماری وابسته به سرگیجه عبارت است از:
- سی‌تی‌اسکن
- ام آر آی
علائم اخطاردهنده
علائم اخطاردهنده عبارت‌اند از:
- سرگیجه ناگهانی که به دلیل تغییر وضعیت رخ نداده
- سرگیجه به همراه علائم عصبی مانند عدم هماهنگی ماهیچه‌ها یا ضعف
- سرگیجه به همراه ناشنوایی و عدم وجود نشانگان منییر
درمان بیماری وابسته به سرگیجه
درمان این بیماری به دلایل آن وابسته است. ازجمله مهم‌ترین داروها عبارت‌اند از مهارکننده عصب حلزونی. این داروها عبارت‌اند از:
- آنتی‌هیستامین‌ها (پرومتازین، بتاهیستین)
- بنزودیازپین (دیازپام، لورازپام)
- داروهای ضد تهوع (پروکلروپرازین، متوکلروپرامید)
درمان موارد خاص سرگیجه عبارت است از:
- حملات سرگیجه حاد: استراحت مطلق، مهارکننده عصب حلزونی.
- سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم: حل کردن کریستال کلسیم و پاک‌سازی آن از مجرای گوش
- اختلال عصب حلزونی حاد: استراحت مطلق، مهارکننده عصب حلزونی
- نشانگان منییر: استراحت مطلق، داروهای ضدعفونی‌کننده، داروهای ادرارآور و مهارکننده عصب حلزونی
عوامل ایجاد بیماری وابسته به سرگیجه:
- بیماری قلبی عروقی مخصوصاً در بزرگ‌سالان
- عفونت گوش که باعث عدم تعادل در گوش داخلی می‌شود
- سابقه آسیب سر
- داروهایی مانند داروهای ضدافسردگی و داروهای ضد روان‌پریشی
چشم‌انداز بیماری وابسته به سرگیجه
چشم‌انداز بیماری وابسته به سرگیجه به دلایل ایجادان بستگی دارد. اختلال عصب حلزونی کمتر از 24 تا 48 ساعت طول می‌کشد. نشانگان منییر بدون درمان است اما می‌توان علائم آن را کنترل نمود. برای کنترل علائم باید با پزشک مشورت کنید.
دیدگاه‌ها