همه چیز درباره سرفه و راه های درمان آن
سرفه کردن فرایندی است که مخاط گلو یا مواد آلاینده را پاکسازی میکند. سرفهای که گلو را پاکسازی میکند معمولاً مکرر نیست، بااینحال برخی از شرایط میزان سرفه را افزایش میدهد. بهطورکلی سرفههایی که کمتر از سه هفته طول بکشند حاد محسوب میشوند. سرفههایی که بین 3 تا 8 هفته طول بکشد و در پایان این دوره بهتر شود نیمه حاد محسوب میشود. سرفههای مکرر که بیش از هشت هفته طول بکشد مزمن محسوب میشود.
در اغلب موارد پس از دو هفته سرفهها درمان میشوند. اگر در سرفههای خود خون بالا آورده و یا سرفههای شدید میکنید با پزشک مشورت نمایید. هر سرفهای که پس از چند هفته بهبود نیابد جدی است و باید با پزشک مشورت کنید.
چه چیزی موجب سرفه کردن میشود؟
شرایط مختلف باعث ایجاد سرفه میشوند، این شرایط ممکن است موقتی و یا پایدار باشند.
پاکسازی گلو
سرفه کلی راه پاکسازی گلو است. زمانی که مجرای تنفسی با مخاط یا ذرات خارجی مانند دود سیگار یا گردوغبار بسته شود، سرفه ایجاد خواهد شد تا آن ذرات آلاینده را خارج کرده و تنفس را تسریع نماید. البته این شرایط کمتر رخ میدهد اما اگر همیشه در معرض چنین آلایندههایی باشید، مانند سیگار، سرفههای مکرر خواهید داشت.
ویروس و باکتری
اصلیترین دلیل سرفه عفونت دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا است. این عفونتها معمولاً در نتیجه ویروس ایجاد شده و از چند روز تا یک هفته طول میکشند. عفونتهایی که در نتیجه آنفولانزا ایجاد میشوند معمولاً دیرتر از بین رفته و گاهی اوقات به آنتیبیوتیک نیاز دارند.
سیگار
یکی از دلایل سرفه کردن استعمال سیگار است. سرفهای که در اثر استعمال سیگار ایجاد شود سرفه مزمن بوده و صدای مشخصی دارد. این سرفه کردن را سرفه سیگاریها مینامند.
آسم
یکی از دلایل سرفه کردن در کودکان آسم است. سرفههایی که در اثر آسم ایجاد میشوند با خسخس سینه همراهند و به همین دلیل قابلتشخیص میباشند. مبتلایان به آسم باید از اسپریهای مخصوص استفاده کنند. در برخی موارد با افزایش سن کودک آسم او درمان میشود.
داروها
برخی از داروها موجب سرفه میشوند البته بهندرت چنین عوارضی دیده میشود. بازدارندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین که برای درمان فشارخون بالا و مشکلات قلبی تجویز میشوند به سرفه منجر میشوند. برندهایی مانند لیزینوپریل و انالاپریل از این قبیل هستند. با قطع این داروها سرفهها نیز متوقف میشوند.
شرایط دیگر
شرایط دیگری که به سرفه منجر میشوند عبارتاند از:
- آسیب به پردههای صوتی
- آبریزش بینی
- عفونتهای باکتریایی مانند سل، سیاهسرفه و خروسک
- مشکلات جدی مانند آمبولی ریه و مشکلات قلبی
یکی دیگر از دلایل ابتلا به سرفههای مزمن بازگشت اسید به مری است. در این شرایط مجرای تنفسی واکنش نشان داده و شخص سرفه میکند.
شرایط اورژانسی
اغلب سرفهها در مدتزمان کوتاه و حداکثر دو هفته از بین میروند. اگر سرفههای شما در مدتزمان کوتاه درمان نشد به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است نشاندهنده مشکلات جدیتر باشد. در صورت خون بالا آوردن و یا مشکلات تنفسی سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
سرفه چگونه درمان میشود؟
بسته به دلیل ایجاد سرفه میتوان آن را به شکلهای مختلف درمان کرد. اغلب بزرگسالان باید در این شرایط با مراقبت از خود این مشکل را حل کنند.
خوددرمانی
سرفههایی که در اثر ویروس ایجاد میشوند با آنتیبیوتیک درمان نخواهند شد. بااینحال میتوانید آن را به روشهای زیر درمان کنید:
- با نوشیدن آب فراوان بدن خود را آبرسانی کنید.
- در حین خوابیدن با گذاشتن چندین بالش زیر سر خود سرتان را بالا بیاورید.
- برای درمان گلو از قطره سرفه استفاده کنید.
- برای خارج کردن مخاط گلو بهطور مرتب آبنمک غرغره کنید.
- از محرکهایی نظیر سیگار یا گردوخاک دوری کنید.
- برای درمان سرفه و پاکسازی مجرای تنفسی به چای داغ عسل یا زنجبیل اضافه کنید.
- برای باز کردن مجرای بینی و تنفس بهتر از اسپری ضد احتقان استفاده کنید.
درمان پزشکی
در درمان پزشکی پزشک گلوی شما را معاینه کرده، به صدای سرفه گوش داده و سایر علائم را از شما سؤال میکند. اگر سرفههای شما در اثر باکتری ایجاد شده آنتیبیوتیک خوراکی به شما تجویز میشود. باید این داروها را به مدت یک هفته مصرف کنید. این داروها میتوانند شربت سرفه اکسپکتورانت یا داروهای حاوی کدئین باشند.
اگر پزشک نتواند دلیل سرفه را تشخیص دهد ممکن است آزمایشات دیگر تجویز کند. آزمایشاتی مانند اشعه ایکس برای پاکسازی ریه، به همراه آزمایش خون و پوست برای بررسی واکنشهای آلرژیک. در برخی موارد برای تشخیص وجود باکتری یا بیماری سل مخاط با خلط را بررسی میکنند.
بهندرت ممکن است سرفه نشاندهنده بیماری قلبی باشد اما پزشک برای اطمینان از اینکه سرفه در اثر مشکلات قلبی ایجاد نشده باشد ممکن است اکو تجویز کند. در موارد دیگر آزمایشات دیگر نیز تجویز میشود. سیتیاسکن مجرای تنفسی و سینه را بررسی کرده و دلیل سرفه را تشخیص میدهد. اگر سیتیاسکن دلیل سرفه را نشان ندهد پزشک شما را به متخصص گوارش یا متخصص ریه ارجاع میدهد. در این شرایط ممکن است پزشک میزان pH مری را بررسی میکند تا تشخیص دهد به بازگشت اسید به مری مبتلا نیستید.
درصورتیکه این روشها امکانپذیر نباشد یا احتمال موفق بودن آن ناچیز باشد پزشک ممکن است تنها داروی ضد سرفه تجویز کند تا سرفه درمان شود.
درصورتیکه سرفه درمان نشود چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در اغلب موارد سرفه در عرض یک یا دو هفته درمان میشود. معمولاً سرفه عوارض بلندمدت ندارد. در برخی موارد ممکن است سرفه این عوارض موقت را به همراه داشته باشد:
- خستگی
- گیجی
- سردرد
- شکاف دنده
این علائم بهندرت دیده شده و معمولاً پس از توقف سرفهها از بین میروند. اما اگر سرفه نشاندهنده بیماری جدیتری باشد بهراحتی از بین نمیرود. در این شرایط اگر بیماری و سرفه درمان نشود علائم بیشتری دیده میشود.
برای پیشگیری از بروز سرفه باید چه کرد؟
اگرچه سرفه برای پاکسازی مجرای تنفسی ضروری است اما برای پیشگیری از بروز سرفه راههایی وجود دارد.
ترک سیگار
یکی از دلایل سرفههای مزمن استعمال سیگار است. بهسختی میتوان سرفهای که در اثر استعمال سیگار ایجاد میشود را درمان کرد. برای ترک سیگار راههای مختلفی وجود دارد از سیگارهای الکترونیکی گرفته تا گروههای مشاوره و شبکههای حمایتی. پس از ترک سیگار کمتر به سرماخوردگی یا سرفههای مزمن دچار میشوید.
تغییر رژیم غذایی
یکی از تحقیقات انجامشده در آمریکا نشان داد افرادی که رژیم غذاییشان سرشار از میوه، فیبر و فلاوونوئید است کمتر به سرفههای مزمن دچار میشوند. اگر در تنظیم رژیم غذایی مشکل دارید میتوانید از پزشک کمک بگیرید.
شرایط پزشکی
بهتر است از افرادی که به بیماریهای واگیردار نظیر برونشیت مبتلا هستند دوری کنید تا میکروبها به شما سرایت نکنند. باید دستهای خود را بهطور مرتب بشویید و قاشق چنگال، حوله یا بالش خود را با کسی به اشتراک نگذارید. اگر به بیماریهایی مانند بازگشت اسید به مری یا آسم مبتلا هستید که احتمال سرفه کردن را افزایش میدهد درباره شیوه کنترل آن با پزشک خود صحبت کنید. با کنترل این بیماریها سرفهها نیز ناپدید شده و یا کاهش مییابند.
دیدگاهها