11 آزمایش برای تشخیص مشکلات قلبی در افراد مختلف

فرض کنید در یک بزرگراه 100 مسافر قرار دارد. اگر آن‌ها در 10 مینی ون سوار شده باشند، 10 خودروی بزرگ در مسیر وجود دارد و چندان ترافیک نیست. اما اگر تمام آن 100 نفر در خودروهای خودشان باشند، ترافیک زیادی به وجود خواهد آمد. کلسترول‌های بزرگ و کوچک LDL نیز به همین شکل در عروق خونی وجود دارند. بسیاری از ذرات LDL عروق را مسدود می‌کنند که ممکن است غلیظ و سفت یا بزرگ و اسفنج مانند باشند. ذرات کوچک و غلیظ LDL به عروق آسیب بیشتری وارد می‌کنند.

به همین دلیل دو فرد با میزان کلسترول LDL برابر ممکن است ریسک ابتلا به بیماری قلبی در آن‌ها متفاوت باشد، زیرا تعداد و اندازه این ذرات متفاوت است. اگر میزان ذرات LDL در نمونه خون یک فرد کمتر از 1000 باشد و ذرات بزرگ باشند، احتمال مسدود شدن عروق کم خواهد بود. میزان این ذرات در یک فرد دیگر ممکن است 2000 باشد اما ذرات کوچک بوده و عروق را مسدود کنند. یک آزمایش خون پیشرفته کلسترول می‌تواند درباره تعداد و اندازه ذرات LDL اطلاعاتی در اختیارتان قرار دهید.

حساسیت بالای پروتئین واکنشی سی

این پروتئین باعث التهاب و ریزش رگ‌های خونی و اعضای دیگر خواهد شد. در دهه گذشته آزمایش میزان حساسیت پروتئین واکنشی سی توانست موقعیت بیماران را تغییر دهد. اگر پروتئین واکنشی سی در شما نرمال است (کمتر از 0.1 میلی‌گرم) عروق شما توسط رژیم غذایی، سبک زندگی یا عوامل دیگر، ملتهب خواهد شد. اما اگر پروتئین واکنشی سی در شما بالا باشد، در سلامت یا سبک زندگی‌تان اشکال وجود دارد و باید آن را تصحیح کنیم. بیماران باید حداقل یک بار در سال این آزمایش را انجام دهند.

آزمایش کلسیم عروق کرونری

ذرات کوچک کلسیم در خون شما در حال حرکت هستند. اما کلسیم در عین تقویت استخوان می‌تواند رگ‌های خونی را هم سفت کند. در این صورت خون‌رسانی به قلب دشوارتر شده، فشارخون بالا رفته و ذرات کلسیم عروق را پوشانده و آن را مسدود می‌کند.

چه کسانی به آن نیاز دارند: این یکی از آزمایش‌هایی است که برای مبتلایان به بیماری قلبی پیشنهاد می‌شود. ازآنجایی‌که در این آزمایش تحت تأثیر اشعه قرار می‌گیرید، باید آن را از سنین 50 سالگی به بعد انجام دهید، مگر اینکه عوامل مهم بیماری قلبی را دارا باشید، مانند سابقه خانوادگی بیماری قلبی، استعمال سیگار یا دیابت.

هشدار: محدودیت دیگر این آزمایش، علاوه بر اشعه، این است که برخی از پلاک‌های عروق آن را مسدود نمی‌کنند. به این معنا که اگر کلسیم شما صفر هم باشد هنوز پلاک دارید. پلاک‌های این‌چنینی کم هستند، و این پلاک‌ها معمولاً به بیماری قلبی منجر نمی‌شوند.

ضخامت محیط انتیمای کاروتید (CIMT)

در این سونوگرافی با فرستادن یک دستگاه اولتراسوند به داخل رگ کاروتید گردن، که قلب را به مغز متصل می‌کند، بیماری قلبی را بررسی می‌کنند. درصورتی‌که این رگ بیمار باشد رگ‌های دیگر بدن هم بیمار هستند.

کارایی آن چگونه است: اولتراسوند ضخامت دیواره رگ را نشان می‌دهد (انتیما نامیده می‌شود). اگر این دیواره ا خیلی ضخیم شوند می‌تواند نشانه آترواسکلروز ابتدایی باشد. مزیت این سونوگرافی این است که خطر ابتلا به اشعه را در پی ندارد. اگر نتیجه این سونوگرافی نرمال باشد (بسته به سن یا ضخامت دیواره رگ، حدود 0.7 یا کمتر)، احتمال مسدود شدن عروق دیگر بدن کم خواهد بود. اما اگر نتیجه آن 0.8 میلی‌متر یا بیشتر باشد، باید سبک زندگی خود را تغییر دهید.

چه کسانی به آن نیاز دارند: بیش از 500 مطالعه نتیجه‌بخش بودن این سونوگرافی را ثابت کرده‌اند و آن را به بیماران پیشنهاد می‌دهند. افراد بالای 50 سال یا افراد سیگاری، دارای کلسترول بالا یا افرادی که سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارند، باید این سونوگرافی را انجام دهند.

هشدار: اگرچه بیشتر مراکز امکانات انجام این سونوگرافی را دارا هستند اما همه نمی‌توانند ضخامت رگ کاروتید در مقایسه با ضخامت معمولی را بررسی کنند.

اندو پت

عروق ما با یک لایه از سلول‌های خاص به نام اندوتلیوم پوشانده شده است، که رگ‌ها را در معرض آسیب مقاوم می‌کند و خون‌رسانی در مواقع لزوم را افزایش می‌دهد. رگ‌های سالم در مواقع آسیب بر اثر کاف فشارخون مسدود می‌شوند. اما اگر این اتفاق رخ ندهد خون‌ریزی به مدت چند ثانیه یا حتی چند دقیقه ادامه خواهد یافت. درصورتی‌که رگ بیمار باشد این توانایی را نخواهد داشت و این مشکل نشانه اختلال اندوتلیال خواهد بود که یکی از اولین نشانه‌های مشکل رگ‌هاست.

کارایی آن چگونه است: این آزمایش برای تشخیص مشکلات قلبی به این صورت است که یک کاف فشارخون بر روی دست گذاشته شده و پنج دقیقه می‌ماند و در این حین یک گیره مخصوص هم بر هر انگشت دست گذاشته شده است. زمانی که کاف ناگهان رها شود خون به سرعت در دستی که کاف روی آن قرار دارد جاری خواهد شد اما در دست دیگر خیر. یک کلینیک این آزمایش را روی بیش از 250 نفر انجام داده و سلامتان ها را برای شش سال بررسی نموده است، افرادی که جریان خون ضعیف داشتند بیشتر در معرض حمله قلبی و مرگ قرار دارند.

چه کسانی به آن نیاز دارند: افرادی که می‌خواهند وضعیت قلب خود را بررسی کنند و یا افرادی که به بیماری قلبی دچارند می‌توانند از این روش استفاده کنند. فردی که در این آزمایش نتیجه نرمالی نشان دهد سالم‌تر از فردی است که نتیجه ضعیفی داشته است.

هشدار: ممکن است که با وجود مشکلات قلبی شدید (و جراحی بای پس) فعالیت اندوتلیال شما نرمال باشد. با انجام این آزمایش می‌توانید از وضعیت قلبی خود آگاه شوید اما بدان معنا نیست که نباید در سبک زندگی خود تغییری ایجاد کنید.

هوموسیستئین

حدود چهل سال پیش یک پزشک متوجه شد کودکانی که میزان نوعی از آمینواسید آن‌ها به نام هوموسیستئین بالا است به مشکلات عروق دچارند. تحقیقات بیشتر نشان داد که میزان بالای هوموسیستئین در بزرگ‌سالان با افزایش مشکلات عروقی ارتباط دارد. میزان متناسب هوموسیستئین در آزمایش خون باید کمتر از 10 میکرومول در لیتر باشد، یا حتی بهتر است که زیر 8 باشد. برای این بیماران ویتامین کمپلکس ب تجویز می‌شود.

لیپوپروتئین آ

لیپوپروتئین آ از تأثیر کلسترول LDL روی یک پروتئین خاص ایجاد می‌شود. بیشتر تحقیقات میزان بالای این پروتئین را با مشکلات عروقی اولیه مرتبط می‌داند. این پروتئین در آزمایش خون مشخص می‌شود. این آزمایش در بیمارانی که میزان کلسیمشان مشکوک است یا عروق کاروتیدان ها ضخیم است و یا هرکسی که به بیماری قلبی مشکوک است، تجویز می‌شود. مقادیر بالای آن توسط نیاسین، مکمل‌های هورمونی و ویتامین‌ها، درمان می‌شوند. برخی از پزشکان مقادیر بالای 30 میلی‌گرم تا 200 میلی‌گرم را مشکوک می‌دانند. اگر میزان این پروتئین شما بالا بود با تغییر در سبک زندگی نه‌تنها این پروتئین بلکه کلسترول LDL را نیز کاهش خواهید داد.

آزمایش قند خون، انسولین و هموگلوبین گلیکوزیله

در یک آزمایش معمولی قند خون مشخص می‌شود. درصورتی‌که قند خون شما از 125 میلی‌گرم بیشتر خطرناک است. اما برخی از پزشکان معتقدند که قند خون باید از 85 میلی‌گرم کمتر باشد. در حقیقت قند خون بیش از 85 میلی‌گرم می‌تواند آسیب رگ‌های خونی را افزایش دهد.

اما قند خون همه‌چیز را نشان نمی‌دهد زیرا توسط انسولین تنظیم می‌شود. اگر میزان انسولین افزایش یابد، عملکرد پانکراس برای تنظیم قند خون افزایش می‌یابد و رگ‌ها در معرض خطر قرار می‌گیرند. یکی از آزمایش‌های دیگر بررسی هموگلوبین گلیکوزیله است که باید میزان قند خون طی دو تا سه ماه را در نظر گرفت. در این آزمایش گلیسیری پاتولوژیک میزان مولکول‌های هموگلوبین بررسی می‌شود. میزان بالای قند خون نه‌تنها مولکول‌های هموگلوبین را می‌پوشاند بلکه ذرات کلسترول را هم پوشانده و آن‌ها را خطرناک‌تر می‌کند.

ویتامین دی

کمبود ویتامین دی نشان‌دهنده افزایش فشارخون، مشکلات عروقی، مشکلات قلبی، ضعف مغز و مشکلات دیگر، خواهد بود. نور آفتاب و غذاهایی مانند قارچ و غذاهای غنی‌شده می‌توانند ویتامین دی ما را تأمین کنند اما حتی در مناطق گرمسیری هم بسیاری از افراد به کمبود ویتامین دی دچار هستند. سیاه‌پوستان به کمبود ویتامین دی در پوست دچار هستند. از پزشکتان بخواهید آزمایش ویتامین دی را برایتان تجویز کند: میزان ویتامین دی خون باید بیش از 30 یا بیت 50 تا 80 باشد.

فریتین

فریتین یکی از پروتئین‌های خون است که به آهن متصل میر شود. اگر میزان فریتین بالا یا پایین باشد میزان آهن هم به همان اندازه تغییر می‌کند. میزان بالای آهن می‌تواند سلول‌های رگ‌ها را اکسیده کرده و به مشکلات قلبی و لخته شدن خون منجر شود. با آزمایش خون فریتین می‌توان به بالا بودن آهن در عروق پی برد. اگر آهن بالای 380 میکروگرم در لیتر باشد نشان‌دهنده افزایشان است. اگر میزان آن بالا باشد باید از مصرف غذاهای سرشار از ویتامین و آهن مانند گوشت قرمز خودداری کنید. با اهدای خون علاوه بر کمک به دیگران می‌توانید آهن خون خود را نیز کنترل کنید.

میزان اوریک‌اسید و گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز

این دو آزمایش با نشان دادن سلامت عروق می‌تواند مشکلات قلبی را به ما نشان دهد. اوریک‌اسید از آدنوزین تری فسفات (انرژی استفاده‌شده توسط سلول‌ها) تولید شده و بالابودن آن نشانه مشکلات عروقی است. گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز یک آنزیم کبدی است که نشان‌دهنده عملکرد ضعیف سلول‌های کبد است و سلامت متابولیسم را به ما ثابت می‌کند. اوریک‌اسید نرمال حدود 4 تا 8 میلی‌گرم بوده و بالاتر از 10 خطرناک است. گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز نرمال کمتر از 50 بوده و اگر بالاتر از 100 باشد نشان‌دهنده اختلال سلولی است.